Uzupełniające orzeczenie o kosztach

Co zrobić w sytuacji, w której w postępowaniu karnym sąd „zapomniał” rozstrzygnąć o kosztach ?

Przede wszystkiej sytuację te należy odróżnić od tej, w której Sąd przyznał Wam koszty o błędnej wysokości, najczęściej za niskie, albowiem wówczas przysługuje nam zażalenie na takie rozstrzygnięcie o kosztach. Nie możemy jednak wnosić zażalenia od rozstrzygnięcia, którego nie ma.

I tutaj z pomocą przychodzi nam art. 626 §2 k.p.k., zgodnie z którym jeżeli w orzeczeniu kończącym postępowanie nie zamieszczono rozstrzygnięcia o kosztach, jak również gdy zachodzi konieczność dodatkowego ustalenia ich wysokości lub rozstrzygnięcia o kosztach postępowania wykonawczego, orzeczenie w tym przedmiocie wydaje odpowiednio sąd pierwszej instancji, sąd odwoławczy, a w zakresie dodatkowego ustalenia wysokości kosztów także referendarz sądowy właściwego sądu.

Zgodnie z poglądami doktryny, przewidziane w art. 626 § 2 KPK orzeczenie powinno nastąpić w tym trybie, jeżeli w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, brak jest rozstrzygnięcia odnośnie ustalenia kosztów procesu oraz, gdy o kosztach rozstrzygnięto częściowo. Częściowe rozstrzygnięcie może mieć miejsce, gdy w orzeczeniu kończącym postępowanie na skutek przeoczenia nie rozstrzygnięto odnośnie do kosztów dotyczących wszystkich uczestników procesu, a także gdy o kosztach rozstrzygnięto określając zasady ich ponoszenia, nie określając ich konkretnej wysokości. Może też wystąpić sytuacja, w której po kwotowym ustaleniu kosztów w orzeczeniu kończącym postępowanie powstały nowe koszty. Komentowany przepis nie daje natomiast podstawy do korygowania orzeczenia w zakresie rozstrzygania o zasadach ponoszenia kosztów. Takie korygowanie może nastąpić jedynie w trybie postępowania odwoławczego.

Co ważne, orzekając w tym trybie sąd bądź referendarz sądowy właściwego sądu nie może zmieniać zasad uiszczenia kosztów, a więc przesądzania o obciążaniu nimi w całości lub w określonej części (zob. wyr. SA w Krakowie z 5.8.2010 r., II AKz 263/10).

Dodatkowo w odniesieniu do cytowanego wyżej przepisu należy przytoczyć stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym  uzupełniające orzekanie w przedmiocie kosztów procesu jest obowiązkiem sądu, podlegającym realizacji w każdym czasie, czyli w trakcie postępowania wykonawczego, aż do upływu okresu przedawnienia do orzekania w tym przedmiocie (zob. post. SN z 6.11.1976 r., VI KRN 156/76; post. SN z 4.2.2015 r., V KK 342/14).

Jeżeli chodzi o formę takiego orzeczenia uzupełniającego to orzeczenia w trybie art. 626 §2 k.p.k. zapadają w postaci postanowień i wymagają uzasadnienia.

Podsumowując w sytuacji, w której Sąd „zapomniał” przyznać Wam (czy też Waszemu Klientowi) kosztów w postępowaniu karnym, koniecznym jest złożenie stosownego wniosku o wydanie orzeczenia uzupełniającego w przedmiocie kosztów, o którym mowa w art. 626 §2 k.p.k.