Ciąża a koniec umowy o pracę
W praktyce dosyć często dochodzi do sytuacji, w której pracownica zachodzi w ciąże w trakcie obowiązywania umowy o pracę na czas określony, a termin porodu przypada już po upływie okresu, na który umowa została zawarta.
Co w takiej sytuacji ?
Czy umowa o pracę ulega rozwiązaniu ? Czy też może zostaje „automatycznie” przedłużona ?
Odpowiedź na te pytania znajdziemy w art. 177 Kodeksu pracy. Zgodnie z art. 177 §3 k.p. umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu.
Zatem jak wynika z treści wyżej powołanego przepisu, nie każda umowa i nie w każdym przypadku ulegnie przedłużeniu do dnia porodu.
Po pierwsze umowa musi być zawarta na okres przekraczający jeden miesiąc, choć akurat w praktyce raczej ze spełnieniem tej przesłanki nie powinno być problemu (raczej rzadko spotyka się umowy o pracę na okres nieprzekraczający 1 miesiąca).
Drugą przesłanką, która musi być spełniona aby umowa uległa przedłużeniu do dnia porodu jest to, że musi to być umowa, która ulegałaby rozwiązaniu po upływie 3 miesiąca ciąży. Oznacza to, że jeżeli umowa została zawarta na czas określony do dnia np. 31 stycznia 2021 roku, to aby taka umowa o pracę uległa przedłużeniu do dnia porodu, okres ciąży w dniu 31 stycznia musi przekraczać 3 miesiące.
W tym miejscu pojawia się oczywiste pytanie: jak liczyć upływ tych 3 miesięcy ?
Tutaj z pomocą przychodzi nam orzecznictwo i poglądy doktryny, zgodnie z którymi upływ 3. miesiąca ciąży, o którym stanowi art. 177 § 3 KP, następuje z upływem 3 miesięcy kalendarzowych, które obejmują trzy 4-tygodniowe lub trzy 28-dniowe okresy trwania ciąży, liczone na podstawie stosowania art. 112 KC w zw. z art. 300 KP (por. wyr. z 5.12.2002 r., I PK 33/02, OSNP 2004, Nr 12, poz. 204). Zgodnie bowiem z poglądami SN, „termin upływu 3. miesiąca ciąży oblicza się w równej miary miesiącach księżycowych (28 dni).
Wobec powyższego, dla aktywowania ochrony przewidzianej w art. 177 § 3 KP konieczne jest ustalenie, że w dniu, w którym umowa o pracę na czas określony miała ulec rozwiązaniu, upłynęło już co najmniej 85 dni (3 miesiące księżycowe i dzień) od dnia poczęcia. Ochrona z art. 177 § 3 KP przysługuje bowiem dopiero po upływie 3. miesiąca ciąży, a nie w okresie do zakończenia trzeciego miesiąca ciąży” ( SN wyr. z 15.1.2019 r., II PK 252/17).
Ponadto należy wskazać, iż wyżej powołany przepis ma charakter bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że określony w nim skutek nie następuje w wyniku działania pracodawcy, ale z mocy samego prawa (automatycznie). Pracodawca nie ma zatem obowiązku dokonywania jakichkolwiek dodatkowych czynności prawnych w związku z przedłużeniem się terminowej umowy o pracę do dnia porodu. Pracodawca może oczywiście jedynie dla celów porządkowych zawiadomić pracownicę (ustnie lub pisemnie) o przedłużeniu się umowy, przy czym zawiadomienie takie będzie miało charakter wyłącznie informacyjny.
Autor:
Radca prawny, Partner
Treść niniejszego wpisu nie stanowi opinii lub informacji prawnej i nie może być podstawą do podejmowania decyzji z zakresu prawa czy obrotu gospodarczego. Zmienność prawa, kierunków orzecznictwa, czy też poglądów doktryny kształtujących się na ich gruncie powoduje, iż treść wpisu może wymagać modyfikacji lub uzupełnienia. Co więcej treść wpisu nie uwzględnia okoliczności i stanu faktycznego danej sprawy, które są decydujące dla zajęcia stanowiska w konkretnej sprawie i sformułowania wiążącej opinii prawnej.
