Likwidacja spółki z o.o.

W pierwszej kolejności należy rozróżnić pojęcie likwidacji od rozwiązania Spółki, albowiem w praktyce dosyć często te dwa pojęcia są ze sobą mylone, bądź też używane zamiennie.

Kodeks spółek handlowych odróżnia rozwiązanie spółki od jej likwidacji.

Rozwiązanie spółki polega jednak w ścisłym sensie na zakończeniu bytu prawnego, które może nastąpić po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego. Rozwiązanie spółki nie następuje więc samoistnie, ale jego warunkiem jest przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego. Tak więc likwidacja jest zespołem czynności polegających na zakończeniu interesów bieżących spółki, ściągnięciu wierzytelności, wypłaceniu zobowiązań i upłynnieniu majątku spółki. W wyniku przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego spółka może ulec rozwiązaniu i wykreśleniu z rejestru.

Jakie czynności należy podjąć aby przeprowadzić proces likwidacji Spółki ?

Przede wszystkim, przed podjęciem jakichkolwiek działań niezbędna będzie analiza umowy spółki i jej ocena pod kątem planowanych czynności. Trudno sobie wyobrazić, aby podejmować istotne działania – a takim z pewnością jest jej likwidacja – dotyczące spółki bez wnikliwej analizy treści jej umowy.

Co do zasady proces likwidacji obejmuje następujące etapy:

1. Uchwała o rozwiązaniu spółki.

Uchwała zgromadzenia wspólników o rozwiązaniu spółki jest najczęściej spotykaną podstawą rozpoczęcia likwidacji. Uchwała taka wymaga większości 2/3 głosów wspólników, o ile umowa spółki nie przewiduje surowszych wymagań w tym zakresie. Uchwała ta pod rygorem jej nieważności powinna być stwierdzona protokołem notarialnym.

2. Wybór likwidatorów.

Po otwarciu likwidacji nie działa zarząd, a jego funkcje pełnią likwidatorzy. Co do zasady, likwidatorami są członkowie zarządu spółki, jednakże wspólnicy mogą w umowie spółki albo późniejszej uchwale wybrać na likwidatorów inne osoby, w tym również samych siebie. W przypadku gdy o postawieniu spółki w stan likwidacji orzeka sąd, również on powołuje likwidatorów. W takim wypadku również tylko sąd może ich odwołać. Likwidatorem może być tylko osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych, która nie jest skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwa wymienione w art. 18 § 2 Kodeksu spółek handlowych, z zastrzeżeniem art. 18 § 2 i 3 Kodeksu spółek handlowych, oraz członek rady nadzorczej i komisji rewizyjnej (art. 214 § 1 Kodeksu spółek handlowych). Co istotne, podobnie jak członkowie zarządu, likwidator spółki z o.o. również ponosi odpowiedzialność przewidzianą w art. 299 Kodeksu spółek handlowych za zobowiązania powstałe w czasie pełnienia funkcji . Nadto z dniem otwarcia likwidacji spółki wygasają wszelkie ustanowione prokury. Inne organy spółki jak np. rada nadzorcza , istnieją nadal.

3. Zgłoszenie do KRS i ogłoszenie w MSiG.

Na likwidatorze ciąży obowiązek zgłoszenia otwarcia likwidacji do sądu rejestrowego, we wniosku należy wskazać imiona i nazwiska likwidatorów oraz ich adresy, a także sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym zakresie zmiany, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki. Należy pamiętać, aby we wnioskach kierowanych do sądu oraz odpowiednich organów posługiwać się nazwą spółki z dopiskiem „w likwidacji”.

Likwidatorzy powinni ogłosić w Monitorze Sądowym i Gospodarczy o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji, wzywając wierzycieli do zgłoszenia swoich wierzytelności w terminie 3 miesięcy od dnia publikacji ogłoszenia.

4. Bilans otwarcia likwidacji.

Następnie likwidatorzy powinni sporządzić bilans otwarcia likwidacji. Dokument ten likwidatorzy składają zgromadzeniu do zatwierdzenia. Bilans otwarcia likwidacji należy sporządzić w terminie 15 dni od zajścia zdarzeń, które spowodowały otwarcie likwidacji, nie później jednak niż w ciągu 3 miesięcy od tej daty. Jeżeli czas trwania likwidacji jest dłuższy niż rok, likwidatorzy powinni po upływie każdego roku obrotowego składać zgromadzeniu sprawozdanie roczne ze swej działalności oraz sprawozdanie finansowe. Rokiem obrotowym będzie w przypadku likwidacji 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych liczonych od dnia rozpoczęcia likwidacji.

5 . Czynności likwidacyjne.

Do zadań likwidatorów należy zakończenie interesów bieżących spółki, ściągnięcie wierzytelności, wypełnienie zobowiązań i upłynnienie majątku spółki, a nowe interesy mogą być wszczynane, gdy jest to niezbędne do ukończenia spraw w toku.

Co ważne, nie zostało bezwzględnie wykluczone zawieranie nowych umów, pod warunkiem, że służy to zakończeniu bieżących spraw spółki, ściągnięciu wierzytelności, wypełnieniu zobowiązań i spieniężeniu majątku spółki.

Do czynności likwidacyjnych zalicza się również upłynnienie majątku spółki, poza spieniężeniem majątku również poprzez rozliczenie się z wierzycielami. Ściągnięcie wierzytelności oraz wypełnienie zobowiązań dotyczy zarówno osób trzecich jak i wspólników. W tym celu likwidatorzy mogą wszczynać postępowania sądowe. Jeżeli chodzi o posiadane nieruchomości mogą być zbywane w drodze publicznej licytacji, a z wolnej ręki – jedynie na mocy uchwały wspólników i po cenie nie niższej od uchwalonej przez wspólników.

Podkreślenia wymaga – co ma niezwykle istotne znaczenie w praktyce – że możliwe jest wykreślenie z rejestru spółki z o.o., jeżeli w wyniku przeprowadzonego i zakończonego postępowania likwidacyjnego zostanie spieniężony cały jej majątek, a mimo to zostaną niewypełnione zobowiązania ciążące na tej spółce.

6. Sprawozdania likwidacyjne oraz złożenie wniosku o wykreślenie spółki z KRS.

Następnie, po ukończeniu czynności likwidacyjnych, likwidatorzy sporządzają sprawozdanie finansowe na dzień poprzedzający podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli, z tym zastrzeżeniem, że nie może sporządzenie tego sprawozdania, nie może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli – art. 286 Kodeksu spółek handlowych). Pozostały majątek dzieli się między wspólników w stosunku do ich udziałów, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Sprawozdanie podlega zatwierdzeniu przez zgromadzenie. Jeżeli zgromadzenie zwołane w celu zatwierdzenia sprawozdania nie odbyło się z powodu braku kworum, likwidatorzy mogą wykonać dalsze czynności bez zatwierdzenia sprawozdania likwidacyjnego. Sprawozdanie jest następnie ogłaszane w siedzibie spółki oraz składane sądowi rejestrowemu wraz z wnioskiem
o wykreślenie spółki z rejestru.

Ostatnim sprawozdaniem finansowym w toku likwidacji spółki, które należy sporządzić jest sprawozdanie na dzień zakończenia likwidacji. Sprawozdanie takie powinno być sporządzone w ciągu trzech miesięcy od zakończenia procesu podziału kwot likwidacyjnych pomiędzy wspólników. Sprawozdanie to wymaga również zatwierdzenia przez zgromadzenie wspólników, ogłoszenia i przesłania do sądu rejestrowego wraz z wnioskiem o wykreślenie spółki.

Istotnym jest rozróżnienie obu wyżej wskazanych sprawozdań, albowiem do przeprowadzenia likwidacji koniecznym jest sporządzenie i zatwierdzenie zarówno sprawozdania likwidacyjnego, o którym mowa w art. 288 Kodeksu spółek handlowych, jak i sprawozdania finansowego na dzień zakończenia likwidacji.

Ustanie bytu prawnego Spółki następuje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o wykreśleniu spółki z o.o. z Krajowego Rejestru Sądowego.

Należy jednocześnie pamiętać, iż Spółka powinna podjąć uchwałę o wyznaczeniu osoby przechowującej księgi i dokumenty rozwiązanej spółki, o ile nie zostało to wskazane w umowie spółki. Ponadto likwidator zobowiązany jest do złożenia oświadczenia o zakończeniu czynności likwidacyjnych i braku toczących się postępowań sądowych, administracyjnych, komorniczych oraz o zaspokojeniu wszystkich wierzytelności.

7. Pozostałe obowiązki likwidatorów.

Niezależnie od wyżej wskazanych obowiązków, likwidatorzy są zobowiązani do zawiadomienia o rozwiązaniu spółki urzędu skarbowego oraz innych właściwych organów. Do czynności, które należy jeszcze wykonać należą:

a) złożenie zeznania podatkowego wraz ze sprawozdaniem finansowym do organu podatkowego i zawiadomienie o zakończeniu postępowania likwidacyjnego,

b) złożenie deklaracji NIP-2 dla potrzeb zawiadomienia o zmianie statusu podatnika w podatku dochodowym,

c) zawiadomienie GUS o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej przez spółkę,

d) wystąpienie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem, sporządzonym na urzędowym formularzu, o wykreślenie zlikwidowanej spółki z rejestru podatników VAT (druk VAT-Z).

Autor:

Bartłomiej Laburda

Radca prawny, Partner

Treść niniejszego wpisu nie stanowi opinii lub informacji prawnej i nie może być podstawą do podejmowania decyzji z zakresu prawa czy obrotu gospodarczego. Zmienność prawa, kierunków orzecznictwa, czy też poglądów doktryny kształtujących się na ich gruncie powoduje, iż treść wpisu może wymagać modyfikacji lub uzupełnienia. Co więcej treść wpisu nie uwzględnia okoliczności i stanu faktycznego danej sprawy, które są decydujące dla zajęcia stanowiska w sprawie sformułowania wiążącej opinii prawnej.