Kto odpowiada za naruszenie przepisów związanych z transportem drogowym ?
Kto ponosi odpowiedzialność za naruszenie przepisów związanych z przewozem drogowym ?
Kierowca ? Czy może przedsiębiorca zatrudniający kierowców ?
Odpowiedź na to pytanie znajdziemy w przepisach ustawy o transporcie drogowym, a także w rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz. Urz. WE nr L 102 z dnia 11 kwietnia 2006 r. z późn. zm.).
Zgodnie z przepisami wyżej powołanej ustawy, administracyjne kary pieniężne za wykonanie przewozu drogowego lub innych czynności związanych z tym przewozem z naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu drogowego mogą być nałożone na podstawie art. 92a ust. 1 ustawy na podmiot wykonujący przewóz drogowy lub na podmiot wykonujący inne czynności związane z przewozem (na przewoźnika drogowego w związku z wykonywaniem transportu drogowego).
Tym samym podmiot wykonujący przewóz drogowy odpowiada zarówno za własne naruszenia, jak i naruszenia przepisów prawnych, których dopuszczają się kierowcy. Przedsiębiorca jest zatem odpowiedzialny za działania kierowców i ponosi z tego tytułu ryzyko w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (tak wyr. WSA w Rzeszowie z 16.5.2018 r., II SA/Rz 371/18).
W tym miejscu wskazać należy, iż poza granice tego ryzyka wykracza jedynie świadome, umyślne działanie pracownika (wyr. NSA z 17.1.2017 r., II GSK 1332/15,). Podmiot wykonujący transport drogowy jako pracodawca jest więc, co do zasady, obciążony skutkami niewłaściwego doboru pracowników do danego zadania i zmuszony jest ponosić straty wynikłe wskutek ich działań (wyr. NSA z 17.10.2017 r., II GSK 2923/16). Na przedsiębiorcy spoczywa ciężar odpowiedzialności za ewentualne skutki działań osób, którymi w wykonywaniu działalności gospodarczej się posługuje, dlatego też bez znaczenia są okoliczności, w jakich doszło do powstania naruszeń u przedsiębiorcy (zob. wyr. NSA z 24.4.2018 r., II GSK 1864/16).
W świetle powyższego należy stwierdzić, iż przepis art. 92a ust. 1 stwarza domniemanie odpowiedzialności przedsiębiorcy, a obalenie tego domniemania jest możliwe, gdy spełnione są przesłanki z art. 92b ust. 1 lub art. 92c ust. 1.
Zgodnie z art. 92b ust. 1-2 ustawy o transporcie drogowym nie nakłada się kary pieniężnej za naruszenie przepisów o czasie prowadzenia pojazdów, wymaganych przerwach i okresach odpoczynku, jeżeli podmiot wykonujący przewóz zapewnił:
1)właściwą organizację i dyscyplinę pracy ogólnie wymaganą w stosunku do prowadzenia przewozów drogowych, umożliwiającą przestrzeganie przez kierowców przepisów:
a)rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85,
b)rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym,
c)umowy europejskiej dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR), sporządzonej w Genewie dnia 1 lipca 1970 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 94, poz. 1086 i 1087);
2)prawidłowe zasady wynagradzania, niezawierające składników wynagrodzenia lub premii zachęcających do naruszania przepisów rozporządzenia, o którym mowa w pkt 1 lit. a, lub do działań zagrażających bezpieczeństwu ruchu drogowego.
Natomiast zgodnie z art. 92c ust. 1 ustawy o transporcie drogowym, nie wszczyna się postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej, o której mowa w art. 92a ust. 1, na podmiot wykonujący przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem, a postępowanie wszczęte w tej sprawie umarza się, jeżeli:
1)okoliczności sprawy i dowody wskazują, że podmiot wykonujący przewozy łub inne czynności związane z przewozem nie miał wpływu na powstanie naruszenia, a naruszenie nastąpiło wskutek zdarzeń i okoliczności, których podmiot nie mógł przewidzieć, lub
2)za stwierdzone naruszenie na podmiot wykonujący przewozy została nałożona kara przez inny uprawniony organ.
Powyższe potwierdzają również przepisy wyżej powołane przepisy unijne. Zgodnie z art. 10 ust. 2 i ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85: przedsiębiorstwo transportowe organizuje prace kierowców, o których mowa w ust. 1 w taki sposób, aby kierowcy ci mogli przestrzegać przepisów rozporządzenia (EWG) nr 3821/85 oraz przepisów rozdziału 11 niniejszego rozporządzenia. Przedsiębiorstwo transportowe wydaje odpowiednie polecenia kierowcy i przeprowadza regularne kontrole przestrzegania przepisów rozporządzenia (EWG) nr 3821/85 oraz przepisów rozdziału II niniejszego rozporządzenia. Przedsiębiorstwo transportowe odpowiada za naruszenia przepisów, których dopuszczają się kierowcy tego przedsiębiorstwa, nawet jeśli naruszenie takie miało miejsce na terytorium innego Państwa Członkowskiego lub w państwie trzecim.
Podsumowując należy wskazać, iż co do zasady z mocy art. 92a ustawy oraz art. 10 ust. 2 i 3 rozporządzenia (WE) nr 561/2006, za naruszenia przepisów wyznaczających normy czasu pracy kierowców, ponoszą odpowiedzialność przedsiębiorcy wykonujący transport drogowy. Uwolnienie się od tej odpowiedzialności wymaga wykazania przez przedsiębiorcę przesłanek z art. 92b ust. 1 i art. 92c ust. 1 ustawy.
Autor:
Radca prawny, Partner
Treść niniejszego wpisu nie stanowi opinii lub informacji prawnej i nie może być podstawą do podejmowania decyzji z zakresu prawa czy obrotu gospodarczego. Zmienność prawa, kierunków orzecznictwa, czy też poglądów doktryny kształtujących się na ich gruncie powoduje, iż treść wpisu może wymagać modyfikacji lub uzupełnienia. Co więcej treść wpisu nie uwzględnia okoliczności i stanu faktycznego danej sprawy, które są decydujące dla zajęcia stanowiska w konkretnej sprawie i sformułowania wiążącej opinii prawnej
