Praca zdalna w trakcie izolacji

Praca zdalna w trakcie izolacji

Dotychczasowe regulacje prawne dotyczące kwestii możliwości pracy zdalnej w trakcie izolacji budziły wiele wątpliwości i kontrowersji.

W jednym z poprzednich wpisów dokonaliśmy analizy tego zagadnienia, która prowadziła do konkluzji, że praca zdalna w trakcie izolacji, w przeciwieństwie do pracy zdalnej na kwarantannie nie jest możliwa.

5 grudnia 2020 roku weszła jednak w życie kolejna już zmiana ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw.

Nowelizacja ta wprowadziła możliwość pracy zdalnej również dla osób objętych izolacją.

Zgodnie z art. 4ha ust.1. ustawy w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, pracownicy i inne osoby zatrudnione, poddane obowiązkowej izolacji w warunkach domowych, mogą, za zgodą pracodawcy albo zatrudniającego, świadczyć w trybie pracy zdalnej pracę określoną w umowie i otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenie.

Z kolei w ust.2 wskazano, iż w przypadku świadczenia pracy w trakcie izolacji w warunkach domowych, o której mowa w ust. 1, nie przysługuje wynagrodzenie, o którym mowa w art. 92 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, ani świadczenie pieniężne z tytułu choroby.

Podsumowując pracownik i inne osoby zatrudnione objęte izolacją w warunkach domowych, którzy nie przejawiają symptomów COVID-19 lub gdy objawy mają łagodny przebieg, będzie miał możliwość wykonywania pracy zdalnej.

Co istotne, aby pracować zdalnie pracownik lub osoba zatrudniona musi  uzyskać zgodę pracodawcy lub osoby zatrudniającej.

Znowelizowane przepisy zakładają również, że w przypadku pogorszenia stanu zdrowia pracownika w okresie świadczenia przez niego pracy zdalnej uzyska  prawo do wynagrodzenia chorobowego albo do świadczenia pieniężnego z tytułu choroby za pozostały okres przebywania w izolacji, w trakcie którego nie świadczył pracy zdalnej.

Autor:

Radca prawny, Partner

Bartłomiej Laburda

 

Treść niniejszego wpisu nie stanowi opinii lub informacji prawnej i nie może być podstawą do podejmowania decyzji z zakresu prawa czy obrotu gospodarczego. Zmienność prawa, kierunków orzecznictwa, czy też poglądów doktryny kształtujących się na ich gruncie powoduje, iż treść wpisu może wymagać modyfikacji lub uzupełnienia. Co więcej treść wpisu nie uwzględnia okoliczności i stanu faktycznego danej sprawy, które są decydujące dla zajęcia stanowiska w konkretnej sprawie i sformułowania wiążącej opinii prawnej.

Czy można kupować sprzęt medyczny z pominięciem przepisów o zamówieniach publicznych ?

Czy można kupować sprzęt medyczny z pominięciem przepisów o zamówieniach publicznych ?

Do tej pory kwestia ta była uregulowana w art. 6 ustawy z dnia 2 marca 2020 r., o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r., poz. 374) (dalej: specustawa). Wskazana regulacja miała obowiązywać przez 180 dni z możliwością przedłużenia, ale utraciła moc z dniem 5 września 2020 r. .

Przedmiotowy artykuł stanowił, że do zamówień na usługi lub dostawy niezbędne do przeciwdziałania Covid-19 nie stosuje się ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r., prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r., poz. 1843) jeżeli zachodzi wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub jeżeli wymaga tego ochrona zdrowia publicznego.

Wskazana regulacja prawna utraciła moc z dniem 5 września 2020 r. .

Zgodnie z Obwieszczeniem Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji  kryzysowych z dnia 16 października 2020 r., (Dz.U. z 2020 r. poz. 1842) w art. 25 wprowadzono zmianę w odniesieniu do ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r., o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r. poz. 1239 i 1945 oraz z 2020 r., poz. 284 i 322) (dalej: ustawa) wprowadzając następujące zmiany tj. min. art. 46c ustawy, który stanowi, że do zamówień na usługi, dostawy lub roboty budowlane udzielanych w związku z zapobieganiem lub zwalczaniem epidemii na obszarze, na którym ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii, nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych

Nadal na terenie RP obowiązuje Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii z dnia 20 marca 2020 r., (Dz. U. z 2020 r., poz. 491)

Podsumowując art. 6 ust. 1 specustawy dotyczył zamówień na usługi lub dostawy niezbędne do przeciwdziałania Covid-19, podczas gdy przepis art. 46c ustawy odnosi się do usług, dostaw lub robót budowlanych udzielanych w związku z zapobieganiem lub zwalczaniem epidemii na obszarze, na którym ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii. W związku z powyższym art. 46c ustawy ma szersze zastosowanie niż poprzednia regulacja, gdyż odnosi się do każdej epidemii nie tylko do Covid-19. Niemniej jednak aby można było zastosować regulację z art. 46c ustawy konieczne jest min. występowanie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Obecnie nadal obowiązuje na terenie Rzeczypospolitej Polskiej stan epidemii.

W konsekwencji możliwe jest zastosowanie art. 46c ustawy do zakupu sprzętu i aparatury medycznej do celów walki z Covid-19 pod warunkiem występowania wskazanych tam przesłanek.

Co do wskazania ewentualnie innej podstawy prawnej należy stwierdzić, że 3 listopada 2020 r., została podpisana przez Prezydenta RP ustawa z dnia 28 października 2020 r., o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem Covid-19. Wskazana ustawa w art. 6a „przywraca” wyłączenie stosowania ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r., – Prawo zamówień publicznych do zamówień na usługi lub dostawy niezbędne do przeciwdziałania Covid-19, jeżeli zachodzi wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby  lub jeżeli wymaga tego ochrona zdrowia publicznego. Wskazany artykuł brzmi podobnie jak poprzednia regulacja, istotna zmiana dotyczy zamieszczania ogłoszenia o udzieleniu takiego zamówienia. Nowa regulacja przewiduje, że zamawiający w terminie 7 dni od dnia udzielenia zamówienia będzie obowiązany zamieścić to ogłoszenie w Biuletynie Zamówień Publicznych.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19 z 28-10-2020 Dz.U.2020.2112 została opublikowana w Dzienniku Ustaw 28 października 2020 r. . Wprowadziła art. 6a w następującym brzmieniu:

1. Do zamówień na usługi lub dostawy niezbędne do przeciwdziałania COVID-19 nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1843 oraz z 2020 r. poz. 1086), jeżeli zachodzi wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub jeżeli wymaga tego ochrona zdrowia publicznego.

2. Zamawiający, w terminie 7 dni od dnia udzielenia zamówienia, o którym mowa w ust. 1, zamieszcza w Biuletynie Zamówień Publicznych informację o udzieleniu tego zamówienia, w której podaje:

1) nazwę (firmę) i adres siedziby zamawiającego;

2) datę i miejsce zawarcia umowy lub informację o zawarciu umowy drogą elektroniczną;

3) opis przedmiotu umowy, z wyszczególnieniem odpowiednio ilości rzeczy lub innych dóbr oraz zakresu usług;

4) cenę albo cenę maksymalną, jeżeli cena nie jest znana w chwili zamieszczenia ogłoszenia;

5) wskazanie okoliczności faktycznych uzasadniających udzielenie zamówienia bez zastosowania przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych;

6) nazwę (firmę) podmiotu albo imię i nazwisko osoby, z którymi została zawarta umowa.

Autor:

Anna Morylewska

Prawnik

 

Treść niniejszego wpisu nie stanowi opinii lub informacji prawnej i nie może być podstawą do podejmowania decyzji z zakresu prawa czy obrotu gospodarczego. Zmienność prawa, kierunków orzecznictwa, czy też poglądów doktryny kształtujących się na ich gruncie powoduje, iż treść wpisu może wymagać modyfikacji lub uzupełnienia. Co więcej treść wpisu nie uwzględnia okoliczności i stanu faktycznego danej sprawy, które są decydujące dla zajęcia stanowiska w konkretnej sprawie i sformułowania wiążącej opinii prawnej

Czy pracownik w okresie izolacji lub kwarantanny może pracować zdalnie ?

Czy pracownik w okresie izolacji lub kwarantanny może pracować zdalnie ?

Kwestie zasad i warunków obowiązkowej kwarantanny i izolacji zostały uregulowane w  Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie chorób zakaźnych powodujących powstanie obowiązku hospitalizacji, izolacji lub izolacji w warunkach domowych oraz obowiązku kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego z dnia 6 kwietnia 2020 r. (Dz. U. z 2020 r., poz. 607 ze zm.)

Zgodnie z § 2 ust. 2 tego rozporządzenia obowiązkowej izolacji lub izolacji w warunkach domowych podlegają osoby, u których stwierdzono zakażenie wywołane wirusem SARS-CoV-2 lub zachorowanie na chorobę wywołaną wirusem SARS-CoV-2 (COVID-19) lub podejrzenie zakażenia lub zachorowania, wobec których lekarz lub felczer nie zastosował obowiązkowej hospitalizacji.

Z kolei w § 5 ust. 2-5 ww. rozporządzenia opisane zostały zasady odbywania obowiązkowej kwarantanny:

2. Okresy obowiązkowej kwarantanny wynoszą:

1) 5 dni – w przypadku cholery,

2)6 dni – w przypadku dżumy płucnej,

3)10 dni – w przypadku zespołu ostrej niewydolności oddechowej (SARS),

4)14 dni – w przypadku bliskowschodniego zespołu niewydolności oddechowej (MERS),

5)21 dni – w przypadku Eboli (EVD), ospy prawdziwej oraz wirusowych gorączek krwotocznych

– licząc od dnia następującego po ostatnim dniu odpowiednio narażenia albo styczności.

3.Okres obowiązkowej kwarantanny z powodu narażenia na zakażenie SARS-CoV-2 u osób, u których nie wystąpiły objawy choroby COVID-19, albo styczności ze źródłem zakażenia, ulega zakończeniu po 10 dniach licząc od dnia następującego po ostatnim dniu odpowiednio narażenia albo styczności. Państwowy powiatowy inspektor sanitarny, w uzasadnionych przypadkach, decyduje o skróceniu albo zwolnieniu z obowiązku odbycia obowiązkowej kwarantanny.

4.W przypadku osoby zamieszkującej lub prowadzącej wspólne gospodarstwo domowe z osobą, u której stwierdzono zakażenie wirusem SARS-CoV-2, i która została poddana z tej przyczyny izolacji w warunkach domowych, okres obowiązkowej kwarantanny ulega zakończeniu po upływie 7 dni od dnia zakończenia tej izolacji. Państwowy powiatowy inspektor sanitarny, w uzasadnionych przypadkach, decyduje o skróceniu albo zwolnieniu z obowiązku odbycia obowiązkowej kwarantanny. 

5.Okres obowiązkowej kwarantanny osoby skierowanej do diagnostyki laboratoryjnej w kierunku wirusa SARS-CoV-2, zgodnie ze standardem organizacyjnym opieki zdrowotnej nad pacjentem podejrzanym o zakażenie lub zakażonym wirusem SARS-CoV-2, określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 22 ust. 5ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2020 r. poz. 295567 i 1493), ulega zakończeniu z chwilą uzyskania negatywnego wyniku testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2, nie później jednak niż po upływie 10 dni od dnia następującego po dniu skierowania do wykonania testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2.

Z wyżej powołanych przepisów wynika, że kwarantanną objęte są osoby, które zostały narażone za zakażenie COVID-19, a izolacją objęte są osoby ze stwierdzonym zakażeniem.

W przypadku odbywania przez pracownika obowiązkowej kwarantanny co do zasady powinien on otrzymywać wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy. Możliwe jest jednak świadczenie pracy przez pracownika w trybie zdalnym, jeśli pracownik wspólnie z pracodawcą ustali, że pracownik będzie świadczyć pracę. Wówczas pracownik za okres kwarantanny otrzymuje normalne wynagrodzenie za pracę, a nie wynagrodzenie/zasiłek chorobowy. Aktualnie procedowana jest zmiana w ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem covid-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1842 t.j. ze zm.) polegająca na dodaniu przepisu, który wprost dopuszczałby pracę zdalną w okresie kwarantanny. Projektowane jest dodanie do ustawy art. 4h o treści:

Art. 4h. 1. W okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, pracownicy i inne osoby zatrudnione, poddane obowiązkowej kwarantannie, mogą, za zgodą pracodawcy albo zatrudniającego, świadczyć w trybie pracy zdalnej pracę określoną w umowie i otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenie. Do warunków świadczenia pracy stosuje się przepisy art. 3 ust. 3–8.

2. W przypadku świadczenia pracy w trakcie kwarantanny, o której mowa w ust. 1, nie przysługuje wynagrodzenie, o którym mowa w art. 92 ustawy z dnia 2 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, ani świadczenie pieniężne z tytułu choroby określone w odrębnych przepisach.”

Powyższa zmiana została uchwalona przez Sejm ustawą z dnia 28 października 2020 r. o zmianie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19. Prace ustawodawcze nie zostały jednak jeszcze zakończone.

Możliwość pracy zdalnej w okresie kwarantanny jest jednak powszechnie uznawana pomimo braku szczególnego przepisu w tym zakresie, a zatem powyższa nowelizacja nie zmieni stanu prawnego w tym zakresie.

Wątpliwości wywołuje natomiast możliwość wykonywania pracy zdalnej przez pracownika objętego izolacją, czyli pracownika ze stwierdzonym zakażeniem COVID-19. Z projektowanej nowelizacji wprost wynika, że praca zdalna ma dotyczyć jedynie pracowników objętych kwarantanną. Nadto dopuszczenie do pracy zdalnej pracownika zakażonego wirusem COVID-19 i objętego obowiązkową izolacją może zostać uznane za naruszenie przepisów BHP, dlatego na chwilę obecną nie ma podstaw do świadczenia przez takich pracowników pracy, nawet gdy przechodzą oni zakażenie bezobjawowo. Pracownik objęty izolacją powinien otrzymać wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy.

Ponadto należy wskazać, iż od 24 października 2020 r. podstawą wypłaty świadczeń chorobowych osobie poddanej kwarantannie albo izolacji domowej jest informacja w systemie informatycznym Centrum e-Zdrowia (system EWP) o objęciu tej osoby kwarantanną lub izolacją w warunkach domowych. ZUS pozyskuje dane z tego systemu i udostępnia je płatnikom składek na ich profilach na portalu PUE ZUS. Dostęp do informacji o kwarantannie lub izolacji na swoim profilu na PUE ZUS ma również ubezpieczony.

Autor:

Radca prawny, Partner

Małgorzata Augustyniak

 

Treść niniejszego wpisu nie stanowi opinii lub informacji prawnej i nie może być podstawą do podejmowania decyzji z zakresu prawa czy obrotu gospodarczego. Zmienność prawa, kierunków orzecznictwa, czy też poglądów doktryny kształtujących się na ich gruncie powoduje, iż treść wpisu może wymagać modyfikacji lub uzupełnienia. Co więcej treść wpisu nie uwzględnia okoliczności i stanu faktycznego danej sprawy, które są decydujące dla zajęcia stanowiska w konkretnej sprawie i sformułowania wiążącej opinii prawnej.

Czy pracodawca może wprowadzić obowiązek stosowania środków ochrony osobistej w zakładzie pracy ?

Czy pracodawca może wprowadzić obowiązek stosowania środków ochrony osobistej w zakładzie pracy ?

Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r.w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 1758) wprowadzony został generalny nakaz zakrywania ust i nosa (poprzez stosowanie m.in. maseczek czy przyłbic) wyłączając jednocześnie z grupy osób obowiązanych do stosowania tych środków ochrony osobistej osoby, które wykonując czynności zawodowe nie prowadzą obsługi klientów czy interesantów.

W myśl § 27 ust. 1 pkt. 2 wyżej powołanego rozporządzenia, należy przestrzegać tego obowiązku w zakładach pracy oraz w budynkach użyteczności publicznej przeznaczonych na potrzeby: administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów
w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny.

Dodatkowo należy wskazać, że zgodnie z art. 207 § 1 Kodeksu pracy pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Ponadto zgodnie z art. 207 § 2 Kodeksu pracy:

Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany:

1 )organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne
i higieniczne warunki pracy
;

2 )zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń;

3 )reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania prac”

Mając powyższe na uwadze, obecna sytuacja epidemiczna bezsprzecznie uprawnia pracodawcę do podjęcia dodatkowych środków i działań, mających na celu minimalizowanie ryzyka rozprzestrzeniania choroby (zarażenia pracowników i innych osób) poprzez wprowadzenie dodatkowych procedur bezpieczeństwa czy nakazanie zakrywania ust i nosa. Należy jednocześnie mieć na uwadze fakt, że niestosowanie się przez pracowników do wyżej wskazanych procedur pracodawcy (wprowadzonych w drodze zarządzenia) może być podstawą do stosowania przez pracodawcę kar porządkowych przewidzianych w Kodeksie pracy (nagana, upomnienie, kara pieniężna) zgodnie z treścią art. 108 Kodeksu pracy.

Jednocześnie należy podkreślić, iż łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, oczywiście już po dokonaniu potrąceń,
o których mowa w art. 87 KP (m.in. zaliczek pieniężnych czy alimentów).

Na marginesie można jedynie podnieść, że nie wprowadzenie przez pracodawcę dodatkowych zasad bezpieczeństwa na ternie zakładu pracy mogłoby być interpretowanie jako naruszenie jego obowiązków względem pracowników, a tym samym rodzić jego ewentualną odpowiedzialność odszkodowawczą.

Co więcej, poza wprowadzeniem nakazu stosowania środków ochrony osobistej przez pracowników, pracodawca jest także uprawniony do wprowadzenia innych procedur mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa na terenie zakładu (takich jak obowiązek dezynfekcji rąk, unikanie niepotrzebnych zgromadzeń
i innych).

Autor:

Paweł Śnieg

Prawnik

 

Treść niniejszego wpisu nie stanowi opinii lub informacji prawnej i nie może być podstawą do podejmowania decyzji z zakresu prawa czy obrotu gospodarczego. Zmienność prawa, kierunków orzecznictwa, czy też poglądów doktryny kształtujących się na ich gruncie powoduje, iż treść wpisu może wymagać modyfikacji lub uzupełnienia. Co więcej treść wpisu nie uwzględnia okoliczności i stanu faktycznego danej sprawy, które są decydujące dla zajęcia stanowiska w konkretnej sprawie i sformułowania wiążącej opinii prawnej

COVID-19 a zmiana umowy zawartej w trybie zamówień publicznych

COVID-19 a zmiana umowy zawartej w trybie zamówień publicznych

W aktualnej sytuacji związanej z wystąpieniem COVID-19 bardzo często pojawia się kwestia możliwości zmiany umowy zawartej w trybie zamówienia publicznego właśnie z uwagi na sytuację epidemiologiczną i wszelkie konsekwencje z tym związane.

Kwestia ta została uregulowana w Ustawie z dnia 2 marca 2020 r., o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.  (Dz.U. z 2020 r. poz. 374).

Zgodnie z art. 15 r ust.1 ustawy: Strony umowy w sprawie zamówienia publicznego, w rozumieniu ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1843), niezwłocznie, wzajemnie informują się o wpływie okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie tej umowy, o ile taki wpływ wystąpił lub może wystąpić.

W związku z powyższym strony umowy w sprawie zamówienia publicznego, niezwłocznie, wzajemnie informują się o wpływie okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie tej umowy, o ile taki wpływ wystąpił lub może wystąpić. W konsekwencji zarówno zamawiający jak i wykonawca umowy może zgłosić wystąpienie powyższych okoliczności wskazując ich wpływ na wykonanie umowy.  Do przedmiotowej informacji dołącza się oświadczenia, dokumenty oraz inne informacje.

Każda ze stron umowy może żądać przedstawienia dodatkowych oświadczeń lub dokumentów potwierdzających wpływ okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie tej umowy. Będzie to szczególnie istotne, gdy określona informacja będzie stanowiła podstawę zmiany umowy. Wezwanie takie będzie również uzasadnione, w przypadku, gdy wykonawca składa wyjaśnienia, w których powołuje się na określone okoliczności, jednak w żaden sposób ich nie dokumentuje.

Zgodnie z art. 15r ust. 3 strona, która otrzyma informację, o której mowa a art. 15r ust. 1 ma obowiązek przekazania drugiej stronie umowy stanowiska, wraz z uzasadnieniem, odnośnie do wpływu wskazanych okoliczności na należyte jej wykonanie w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania.

Z kolei art. 15r ust. 4 stanowi, że zamawiający po stwierdzeniu, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19 wpływają na należyte wykonanie umowy, w uzgodnieniu z wykonawcą dokonuje zmiany umowy, o której mowa w art. 144 ust. 1 pkt 3 pzp, w szczególności przez zmianę terminu wykonania umowy lub jej części lub czasowe zawieszenie wykonywania umowy lub jej części.

Należy także zwrócić uwagę na postanowienie art. 15r ust. 6 jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego zawiera postanowienia dotyczące kar umownych lub odszkodowań z tytułu odpowiedzialności za jej niewykonanie lub nienależyte wykonanie z powodu oznaczonych okoliczności, strona umowy, która na podstawie okoliczności przedstawionych przez drugą stronę przedstawia swoje stanowisko odnośnie do wpływu okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie umowy, określa również wpływ tych okoliczności na zasadność ustalenia i dochodzenia tych kar lub odszkodowań lub ich wysokość. W praktyce będzie się to wiązało z obowiązkiem poinformowania wykonawcy czy przedstawione okoliczności są lub mogą być podstawą do zwolnienia go z odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy.  Jeżeli zamawiający stwierdzi, że istnieją podstawy do stwierdzenia braku odpowiedzialności wykonawcy powinien odstąpić od ustalenia i dochodzenia przewidzianych w umowie  kar lub dochodzenia odszkodowania.

Podsumowując należy stwierdzić, iż wyżej powołany przepis umożliwia żądanie przez zmiany postanowień umownych przez każdą ze stron. Zawiera on otwarty katalog sytuacji, które mogą wpływać lub wpływają na  prawidłowe wykonanie umowy.  Jedną z takich przesłanek są inne okoliczności, które uniemożliwiają bądź w istotnym stopniu ograniczają możliwość wykonania umowy. Jak wynika z brzmienia art. 15 r ust. 3 strona, która otrzymała powyższą informację o wpływie Covid-19 na wykonanie przedmiotowej umowy ma obowiązek przekazania drugiej stronie stanowiska wraz z  uzasadnieniem w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania. Zamawiający po stwierdzeniu, że okoliczności związane
z wystąpieniem Covid-19 wpływają na należyte wykonanie umowy w uzgodnieniu z wykonawcą dokonuje zmiany umowy w sposób o którym mowa w art. 15r ust. 4 w szczególności poprzez zmianę terminu wykonania umowy lub jej części.

Nowelizacja ustawy o COVID-19 wprowadza zmiany dotyczące kwestii realizacji umów, uwzględniające specyfikę sytuacji społeczno-gospodarczej wywołanej COVID-19, w tym przede wszystkim konieczność podjęcia szybkich i efektywnych działań. Po spełnieniu określonych w tej ustawie przesłanek, możliwe są w szczególności:

-zmiany terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowego zawieszenie wykonywania umowy lub jej części;

-zmiany sposobu wykonywania dostaw, usług lub robót budowlanych;

-zmiany zakresu świadczenia wykonawcy i odpowiadającą jej zmianę wynagrodzenia wykonawcy.

Ponadto należy wskazać, iż ustawą z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 wprowadzono zmianę art. 15r ust. 4 oraz dodano art. 15r ust. 4a.

W konsekwencji, stwierdzenie przez Zamawiającego, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19 wpływają na należyte wykonanie umowy, oznacza, że Zamawiający, w uzgodnieniu z wykonawcą, dokonuje zmiany umowy. Natomiast w art. 15r ust. 4a wskazano, iż w przypadku stwierdzenia, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19 mogą wpłynąć na należyte wykonanie umowy, Zamawiający, w uzgodnieniu z wykonawcą, może dokonać zmiany umowy. W związku z tym, w przypadku stwierdzenia wpływu okoliczności związanych w wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie umowy, Zamawiający zobligowany jest do dokonania zmiany umowy zawartej z Wykonawcą, natomiast stwierdzenie jedynie możliwości wpływu na należyte wykonanie umowy, uprawnia jedynie strony umowy do jej zmiany. Wprowadzone nowe brzmienie art. 15r ust. 4 i dodanie art. 15r ust. 4a stanowi znaczącą zmianę w stosunku do poprzedniego stanu prawnego tworząc w jednym przypadku obowiązek zmiany umowy, a w drugim jedynie uprawnienie, z którego strony mogą skorzystać.

Anna Morylewska

Prawnik

 

Treść niniejszego wpisu nie stanowi opinii lub informacji prawnej i nie może być podstawą do podejmowania decyzji z zakresu prawa czy obrotu gospodarczego. Zmienność prawa, kierunków orzecznictwa, czy też poglądów doktryny kształtujących się na ich gruncie powoduje, iż treść wpisu może wymagać modyfikacji lub uzupełnienia. Co więcej treść wpisu nie uwzględnia okoliczności i stanu faktycznego danej sprawy, które są decydujące dla zajęcia stanowiska w konkretnej sprawie i sformułowania wiążącej opinii prawnej

Tarcza antykryzysowa 3.0

Tarcza antykryzysowa 3.0

Ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. z 2020 r., poz. 875) wprowadziła kolejne rozwiązania mające celu złagodzenie skutków epidemii. To już trzecia odsłona tzw. tarczy antykryzysowej. Poniżej omówienie wybranych rozwiązań przewidzianych w Tarczy 3.0:

W zakresie zwolnień ze składek ZUS:

Na wniosek płatnika składek będącego osobą prowadzącą pozarolniczą działalność opłacającego składki wyłącznie na własne ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne zwalnia się z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek, o których mowa w ust. 2, za okres od dnia 1 kwietnia 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., jeżeli prowadził działalność przed dniem 1 kwietnia 2020 r.

1) przychód z tej działalności w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. oraz

2) dochód z tej działalności w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, nie był wyższy niż 7000 zł.

Na wniosek płatnika składek będącego przedsiębiorcą, o którym mowa w art. 18 ust. 1 (tzw. ulga na start) ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, opłacającego składki wyłącznie na własne ubezpieczenie zdrowotne zwalnia się z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na jego obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne za okres od dnia 1 kwietnia 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., jeżeli prowadził działalność przed dniem 1 kwietnia 2020 r. i przychód z tej działalności w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, o którym mowa w art. 31zp ust. 1:

1) nie był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. albo

2) był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. oraz dochód z tej działalności w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, nie był wyższy niż 7000 zł.

Pożyczki dla mikroprzedsiębiorców

O przyznanie jednorazowej pożyczki mogą ubiegać się mikroprzedsiębiorcy, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej przed 1 kwietnia 2020 r. (dotychczas: przed 1 marca 2020 r.).

WYBRANE ROZWIĄZANIA PRZEWIDUJĄ:

z zakresu HR:

1) wydłużono możliwość pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego do dnia 14 czerwca 2020r., będzie on przyznawany na dotychczasowych zasadach. W związku z otwarciem żłobków i przedszkoli dodatkowy zasiłek opiekuńczy będzie przysługiwać również w przypadku braku możliwości zapewnienia opieki przez placówki lub decyzji rodzica ze względu na czasowe ograniczenie funkcjonowania tych placówek, gdy taka opieka nie jest możliwa oraz gdy rodzic podejmie decyzję o osobistym sprawowaniu opieki.

2) o świadczenie postojowe mogą ubiegać się osoby, które rozpoczęły prowadzenie działalności gospodarczej przed 1 kwietnia 2020 r.

3) zwiększenie wysokości kwot wolnych od potrąceń w stosunku do pracowników, którym w następstwie wystąpienia COVID-19 zostało obniżone wynagrodzenie lub których członek rodziny utracił źródło dochodu. Kwoty wolne od potrąceń ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu.

4) wprowadzenie możliwości zmiany warunków wykonywania pracy przez cudzoziemca, bez konieczności zmiany zezwolenia na pracę, uzyskania nowego zezwolenia lub wpisania nowego oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy do ewidencji oświadczeń.

5) wydłużenie ważności kart pobytu członka rodziny UE, dokumentów potwierdzających prawo stałego pobytu i kart stałego pobytu rodziny obywatela UE, których termin ważności upłynął w czasie trwania zagrożenia epidemicznego. Powyższe dokumenty zachowają swoją ważność przez okres 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego.

6) termin ważności polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca, o którym mowa w art. 263 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, i który upłynął w czasie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19, przedłuża się do 30. dnia od dnia odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni. Termin ważności dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany”, o którym mowa w art. 276 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, i który upłynął w czasie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19, przedłuża się do 30. dnia od dnia odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni.

7) Dokumenty potwierdzające posiadanie określonych uprawnień lub kwalifikacji, wydane na podstawie aktów wykonawczych wydanych na podstawie art. 237(15) ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, których ważność upłynęła po dniu 7 marca 2020 r., zachowują ważność, nie dłużej jednak niż do 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

8) termin ważności świadectw kwalifikacyjnych spawaczy, operatorów spawania oraz zgrzewaczy tworzyw sztucznych wydanych na podstawie zapisów obowiązujących norm, które tracą ważność w okresie od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 r., wydłuża się do dnia 31 grudnia 2020 r. przy zachowaniu wymogów, określonych w tych normach, dotyczących potwierdzania praktyki personelu wykonującego połączenia nierozłączne.

9) okresy niewykonywania w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii w związku z COVID-19:

– pracy nauczycielskiej przez nauczycieli w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 128),

-pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1924) przez pracowników w rozumieniu tej ustawy,

-pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – z powodu zaprzestania lub ograniczenia działalności przez pracodawcę w związku z COVID-19 podlegają uwzględnieniu jako okresy wykonywania tej pracy przy ustalaniu odpowiednio prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego lub emerytury pomostowej albo prawa i wysokości emerytury górniczej pod warunkiem kontynuowania w tych okresach stosunku pracy i gotowości pracownika do wykonywania pracy oraz pod warunkiem wykonywania tej pracy w miesiącu poprzedzającym zaprzestanie lub ograniczenie działalności przez pracodawcę w związku z COVID-19.

W sprawach dotyczących udzielania wsparcia związanego z utrzymaniem miejsc pracy, o którym mowa w art. 15g i art. 15zzb–15zze ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, w szczególności zawierania i zmiany umów, podpis zaufany oraz podpis osobisty uznaje się za równoważne co do skutków prawnych z podpisem własnoręcznym.

Podatki

1) złożenie zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za rok 2019 oraz wpłacenie należnego podatku dochodowego od osób fizycznych, a także złożenie deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej i wpłacenie tej daniny do 1 czerwca 2020 r. (zamiast do 30 kwietnia 2020 r.) nie skutkuje negatywnymi konsekwencjami karnoskarbowymi. Brak odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu PIT za 2019 r. uregulowanych do 1 czerwca 2020 r.

2)terminy w postępowaniach i kontrolach podatkowych oraz kontrolach celno-skarbowych, których bieg nie rozpoczął się lub został zawieszony na mocy przepisów ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 i 567) mają odpowiednio, rozpocząć swój bieg lub biec dalej po upływie 7 dni od dnia wejścia w życie tzw. „Tarczy 3.0.”

3)przy wydawaniu zaświadczeń o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzających stan zaległości wydawanych na podstawie art. 306e Ordynacji podatkowej, w okresie objętym zaniechaniem poboru odsetek, nie uwzględnia się zaległości, od których zaniechano poboru odsetek. Nie ma to zastosowania do zaświadczeń wydawanych na rzecz nabywców przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, które będą mogły obejmować zaległości objęte zaniechaniem poboru odsetek. Istnienie zaległości, od których zaniechano poboru odsetek nie stanowi przeszkody do skorzystania ze wsparcia finansowego w ramach programów rządowych, których jednym z warunków jest brak istnienia zaległości podatkowych.

Z zakresu uprawnień korporacyjnych:

Zmian dokonano w ustawie z dnia 30 sierpnia 2019r., o zmianie ustawy – kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1798 oraz z 2020 r. poz. 288)

1) moc obowiązująca dokumentów akcji wydanych przez spółkę wygasa z mocy prawa z dniem 1 marca 2021 r. z tym samym dniem uzyskują moc prawną wpisy w rejestrze akcjonariuszy, a w przypadku spółki niebędącej spółką publiczną w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 9 w brzmieniu dotychczasowym, której walne zgromadzenie podjęło uchwałę o zarejestrowaniu jej akcji w depozycie papierów wartościowych w rozumieniu przepisów ustawy zmienianej w art. 9, zapisy jej akcji na rachunkach papierów wartościowych.

2) wezwania, o których mowa w ust. 1, nie mogą być dokonywane w odstępie dłuższym niż miesiąc ani krótszym niż dwa tygodnie. Pierwszego wezwania dokonuje się do dnia 30 września 2020 r.

3) do dnia 1 marca 2021 r. do wykonywania i przenoszenia praw z akcji na okaziciela, których dokumenty zostały złożone w spółce, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące akcji imiennych.

4) do spółek publicznych w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 9 w brzmieniu dotychczasowym, których akcje do dnia 1 marca 2021 r. nie były dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzone do obrotu w alternatywnym systemie obrotu albo zostały wycofane lub wykluczone z takiego obrotu przed tym dniem, stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 9 dotyczące spółek publicznych w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Pozostałe zmiany:

W zakresie prowadzenia ewidencji o odpadach:

1) podmioty, o których mowa w art. 50 ust. 1 i art. 51 ust. 1, mogą prowadzić ewidencję odpadów na zasadach określonych w art. 236 a ust. 1 przed uzyskaniem wpisu do rejestru. 2. Podmioty, o których mowa w ust. 1, nie stosują numeru rejestrowego, o którym mowa w art. 54 ust. 1, na dokumentach, których wzory zostały określone w załącznikach nr 5a–5g do ustawy. 3. W terminie do dnia 31 grudnia 2020 r. do podmiotów, o których mowa w art. 50 ust. 1, które złożyły wniosek o wpis do rejestru, nie stosuje się przepisów art. 50 ust. 2 i 3 oraz art. 194 ust. 1 pkt 5

2) podmioty obowiązane do sporządzenia za rok 2019 sprawozdań, o których mowa w art. 73 i art. 74a, składają je w terminie do dnia 11 września 2020 r. 2. Podmioty obowiązane do sporządzenia za rok 2019 sprawozdań, o których mowa w art. 75, składają je w terminie do dnia 31 października 2020 r., z wyjątkiem podmiotów, o których mowa w art. 75 ust. 2 pkt 4 i 5, które składają je w terminie do dnia 11 września 2020 r.”.

Zmiany w ustawie z dnia 13 czerwca 2013 r., o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi:

Przedsiębiorcy, o których mowa w art. 46 ust. 1, przeprowadzają audyt zewnętrzny za 2019 r. w terminie do dnia 30 września 2020 r. Audytor przekazuje w terminie do dnia 15 listopada 2020 r.: 1) sprawozdanie z przeprowadzonego audytu, o którym mowa w ust. 1, audytowanemu przedsiębiorcy; 2) uwierzytelnioną kopię sprawozdania z przeprowadzonego audytu, o którym mowa w ust. 1: a) marszałkowi województwa właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę audytowanego przedsiębiorcy, b) wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska właściwemu ze względu na miejsce prowadzenia działalności przez audytowanego przedsiębiorcę.

Ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. z 2020 r., poz. 875) wprowadziła nowe rozwiązania jak również znowelizowała dotychczas obowiązujące przepisy ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 i 567) w związku z powyższym w niektórych momentach znajduje się odwołanie do przepisów ustawy z dnia 2 marca 2020r.

Autor:

Anna Morylewska

Prawnik

 

Treść niniejszego wpisu nie stanowi opinii lub informacji prawnej i nie może być podstawą do podejmowania decyzji z zakresu prawa czy obrotu gospodarczego. Zmienność prawa, kierunków orzecznictwa, czy też poglądów doktryny kształtujących się na ich gruncie powoduje, iż treść wpisu może wymagać modyfikacji lub uzupełnienia. Co więcej treść wpisu nie uwzględnia okoliczności i stanu faktycznego danej sprawy, które są decydujące dla zajęcia stanowiska w konkretnej sprawie i sformułowania wiążącej opinii prawnej