Opublikowane w

Sankcje w związku z agresją Rosji przeciwko Ukrainie

Sankcje w związku z agresją Rosji przeciwko Ukrainie

W dniu 16 kwietnia 2022 r. weszła w życie ustawa z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego (Dz.U. z 2022 r. poz. 835), której celem jest przeciwdziałanie wspieraniu agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę rozpoczętej w dniu 24 lutego 2022 r.

Historycznie przypomnieć należy, że w dniu 24 lutego 2022 r. Wysoki Przedstawiciel Unii Europejskiej wydał w imieniu Unii Europejskiej oświadczenie, w którym z całą stanowczością potępił niczym niesprowokowaną inwazję sił wojskowych Federacji Rosyjskiej na Ukrainę oraz udział Białorusi w tej agresji. Wysoki Przedstawiciel wskazał, że odpowiedź Unii Europejskiej obejmie zarówno sektorowe, jak i indywidualne środki ograniczające.

W następnych dniach organy Unii Europejskiej podjęły szereg decyzji skutkujących przyjęciem szerokiego zakresu sankcji stanowiących odpowiedź na niedopuszczalną i bezprawną agresję wojskową Rosji wobec Ukrainy, która na mocy prawa międzynarodowego stanowi akt agresji. Odpowiedni pakiet sankcji został również przyjęty w związku z niedopuszczalnym zaangażowaniem Białorusi w agresję wojskową Rosji wobec Ukrainy.

Rada Unii Europejskiej wydała decyzje, które zostały wdrożone pakietem rozporządzeń Rady Unii Europejskiej, zmieniających dotychczas obowiązujące rozporządzenia regulujące sankcje nałożone na Federację Rosyjską oraz Białoruś, tj.:

1.Rozporządzenie Rady (WE) nr 765/2006 z dnia 18 maja 2006 r. dotyczące środków ograniczających w związku z sytuacją na Białorusi i udziałem Białorusi w agresji Rosji wobec Ukrainy (Dz. Urz. UE L 134 z 20.05.2006, str. 1, z późn. zm.), dalej „Rozporządzenie 765/2006”.

2.Rozporządzenie Rady (UE) nr 269/2014 z dnia 17 marca 2014 r. w sprawie środków ograniczających w odniesieniu do działań podważających integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub im zagrażających (Dz. Urz. UE L 78 z 17.03.2014, str. 6, z późn. zm.), dalej „Rozporządzenie 269/2014”.

Wprowadzone po agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę zmiany do ww. rozporządzeń sankcyjnych wymagały podjęcia działań legislacyjnych związanych z jednoznacznym uregulowaniem kwestii organu podejmującego decyzje o odmrożeniu określonych środków finansowych lub zasobów gospodarczych, w związku z czym w dniu 16 kwietnia 2022 r. weszła w życie ustawa z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego (Dz.U. z 2022 r. poz. 835, dalej: „Ustawa”).

SANKCJE I ZAKAZY

W celu przeciwdziałania wspieraniu agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę Ustawa wprowadziła obowiązek stosowania wobec określonych osób i podmiotów czterech kategorii środków, które zostaną omówione poniżej, dalej: „sankcje”.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że określone w Ustawie sankcje mają zastosowanie wyłącznie wobec osób i podmiotów ujętych na liście prowadzonej przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych (dalej: „Podmioty objęte sankcjami”).

Lista jest publikowana w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Lista zawiera oznaczenie osoby lub podmiotu, wobec których stosuje się sankcje wraz z rozstrzygnięciem, które z tych sankcji mają do nich zastosowanie.

Minister właściwy do spraw wewnętrznych wydaje (z urzędu lub na wniosek określonych podmiotów) decyzje w sprawach wpisu na listę oraz wykreślenia z niej.

Wracając do katalogu sankcji,  Ustawa przewiduje obowiązek stosowania wobec Podmiotów objętych sankcjami:

1.środków określonych w art. 2 ust. 1-3 Rozporządzenia 765/2006, na zasadach określonych w tym rozporządzeniu, tj.:

a)zamrożenie wszystkich funduszy i zasobów gospodarczych będących własnością, pozostających w posiadaniu, we faktycznym władaniu lub pod kontrolą Podmiotów objętych sankcjami;

b)nieudostępnianie, bezpośrednio ani pośrednio, żadnych funduszy ani zasobów gospodarczych Podmiotom objętym sankcjami, podmiotom i organom ani na ich rzecz;

c)zakaz świadomego i umyślnego udziału w działaniach, których celem lub skutkiem jest bezpośrednie lub pośrednie obejście środków, o których mowa pod poz. a. i b.

2.środków określonych w art. 2 i art. 9 Rozporządzenia 269/2014, na zasadach określonych w tym rozporządzeniu (jest to w zasadzie powielenie sankcji z pkt 1 powyżej), tj.:

a)zamrożenie wszystkich środków finansowych i zasobów gospodarczych będących własnością, pozostających w posiadaniu, w faktycznym władaniu lub pod kontrolą Podmiotów objętych sankcjami, podmiotów lub organów lub powiązanych z nimi osób fizycznych lub prawnych, podmiotów lub organów Podmiotów objętych sankcjami;

b)nieudostępnianie Podmiotom objętym sankcjami, podmiotom lub organom tych Podmiotów ani powiązanym z nimi osobom fizycznym lub prawnym, podmiotom lub organom, ani też na ich rzecz – bezpośrednio lub pośrednio – żadnych środków finansowych ani zasobów gospodarczych;

3.zakaz świadomego i umyślnego udziału w działaniach, których celem lub skutkiem jest bezpośrednie lub pośrednie obejście środków, o których mowa pod poz. a. i b.

4.wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursu prowadzonego na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1129 z późn. zm.).

5.wpisu do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany, o którym mowa w art. 434 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2021 r. poz. 2354 z późn. zm.).

W zakresie wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursu Ustawa w art. 7 wprowadza przesłanki tego wykluczenia, i tak z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursu prowadzonego na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych wyklucza się:

1.wykonawcę oraz uczestnika konkursu wymienionego w wykazach określonych w Rozporządzeniu 765/2006 i Rozporządzeniu 269/2014 albo Podmiot objęty sankcjami w zakresie, w jakim zastosowano tenże środek.

2.wykonawcę oraz uczestnika konkursu, którego beneficjentem rzeczywistym w rozumieniu ustawy z dnia 01 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2022 r. poz. 655) jest osoba wymieniona w wykazach określonych w Rozporządzeniu 765/2006 i Rozporządzeniu 269/2014 albo Podmiot objęty sankcjami lub będący takim beneficjentem rzeczywistym od dnia 24 lutego 2022 r., o ile został wobec niego zastosowany tenże środek.

3.wykonawcę oraz uczestnika konkursu, którego jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2021 r. poz. 2106) jest podmiot wymieniony w wykazach określonych w Rozporządzeniu 765/2006 i Rozporządzeniu 269/2014 albo Podmiot objęty sankcjami lub będący taką jednostką dominującą od dnia 24 lutego 2022 r., o ile został wobec niego zastosowany tenże środek.

Wykluczenie następuje na okres trwania okoliczności określonych w pkt 1-3 powyżej.

Co ważne, przepisy Ustawy odnoszące się do wykluczenia z postępowania stosuje się także do postępowania zmierzającego do udzielenia zamówienia publicznego oraz konkursów o wartości mniejszej niż kwoty określone w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych lub z wyłączeniem stosowania tej ustawy.

Ustawa wprowadza również zakaz:

1.wprowadzania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz przemieszczania (przez terytorium RP lub z terytorium innego państwa członkowskiego UE na terytorium RP) towarów objętych pozycją 2701 albo 2704 Nomenklatury Scalonej (CN) (dalej: „węgiel”), pochodzących z terytorium Federacji Rosyjskiej albo Białorusi.

2.stosowania, używania lub propagowania symboli lub nazw wspierających agresję Federacji Rosyjskiej na Ukrainę.

W przypadku stwierdzenia naruszenia zakazu, o którym mowa w pkt 1, naczelnik urzędu celno-skarbowego dokonuje zajęcia tego towaru i występuje o orzeczenie jego przepadku na rzecz Skarbu Państwa.

  • ODPOWIEDZIALNOŚĆ FINANSOWA I KARNA

Kary pieniężne

Ustawa przewiduje odpowiedzialność finansową wobec osób lub podmiotów, które:

1. w stosunku do osoby lub podmiotu wpisanych na listę, tj. Podmiotów objętych sankcjami:

2.nie dopełniają obowiązku zamrożenia środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych lub zakazu udostępniania środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych;

3.nie dopełniają obowiązku niezwłocznego przekazywania informacji o zamrożonych transakcjach, czy też rachunkach i kwotach zamrożonych;

4.nie stosują się do zakazu świadomego i celowego udziału w działaniach, których celem lub skutkiem jest ominięcie stosowania sankcji.

5.naruszają zakaz wprowadzania na terytorium Polski lub przemieszczania węgla pochodzącego z terytorium Federacji Rosyjskiej albo Białorusi.

Karę pieniężną za powyższe naruszenia nakłada Szef Krajowej Administracji Skarbowej w drodze decyzji. Wysokość kary może wynieść nawet do 20 000 000 zł.

 

Odpowiedzialność karna

Zwrócić należy również uwagę, że Ustawa wprowadziła przepisy o odpowiedzialności karnej za omijanie sankcji i łamanie embarga na towary. Tak więc osoba, która:

1.narusza poszczególne zakazy określone w Rozporządzeniu 765/2006, Rozporządzeniu 833/2014 lub Rozporządzeniu 2022/263;

2.narusza zakaz wprowadzania na terytorium Polski lub przemieszczania węgla pochodzącego z terytorium Federacji Rosyjskiej albo Białorusi;

3.dopuszcza się udziału w działaniach, których celem lub skutkiem jest ominięcie poszczególnych zakazów określonych w Rozporządzeniu 765/2006, Rozporządzeniu 833/2014 lub Rozporządzeniu 2022/263

podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

Z kolei naruszenie zakazu stosowania, używania lub propagowania symboli lub nazw wspierających agresję Federacji Rosyjskiej na Ukrainę zagrożone zostało karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Autor:

Radca prawny

Aleksandra Foremny

 

Treść niniejszego wpisu nie stanowi opinii lub informacji prawnej i nie może być podstawą do podejmowania decyzji z zakresu prawa czy obrotu gospodarczego. Zmienność prawa, kierunków orzecznictwa, czy też poglądów doktryny kształtujących się na ich gruncie powoduje, iż treść wpisu może wymagać modyfikacji lub uzupełnienia. Co więcej treść wpisu nie uwzględnia okoliczności i stanu faktycznego danej sprawy, które są decydujące dla zajęcia stanowiska w konkretnej sprawie i sformułowania wiążącej opinii prawnej.

Opublikowane w

Chanel przegrywa spór z Huawei

Chanel przegrywa spór z Huawei

General Court (Sąd UE) w dniu 21 kwietnia 2021 roku oddalił skargę francuskiego domu mody Chanel przeciwko rejestracji znaku towarowego chińskiego producenta urządzeń telekomunikacyjnych Huawei.

Spór pomiędzy dwoma gigantami z różnych branż, rozpoczął się od wniosku o rejestrację znaku towarowego złożonego do European Union Intellectual Property Office (EUIPO) przez Huawei w dniu 26 września 2017 roku.

28 grudnia 2017 roku Chanel zgłosiło sprzeciw przeciwko rejestracji tego znaku wskazując na podobieństwa tego znaku do znaków towarowych marki Chanel zarejestrowanego dla perfum, kosmetyków, biżuterii, ubrań i towarów skórzanych.

Prawie dwa lata zajęło EUIPO wydanie ostatecznego orzeczenia w tej sprawie i tak w dniu 28 listopada 2019 roku, EUIPO oddaliło sprzeciw Chanel, uzasadniając swoje rozstrzygnięcie tym, iż oba znaki nie są podobne, a ponadto biorąc reputację znaku towarowego Chanel wprowadzenie odbiorcy publicznego w błąd jest mało prawdopodobne.

Chanel oczywiście nie zgodziło się z tą decyzją i w dniu 27 stycznia 2020 roku złożyło stosowną skargę do Sądu UE (General Court of European Union).

Sąd UE utrzymał jednak w mocy zaskarżoną decyzję EUIPO. Sąd wskazał, iż ocena identyczności lub podobieństwa znaków towarowych powinna być dokonywana w formie w której znaki zostały zgłoszone do rejestracji i zarejestrowane, niezależnie od jakiejkolwiek możliwej rotacji tych znaków przy wykorzystaniu ich na rynku.

Sąd bada sporne znaki pod kątem ich aspektów wizualnych, fonetycznych i koncepcyjnych. Wobec powyższego stwierdził między innymi, że zgłoszony przez Huawei znak towarowy jest oznaczeniem graficznym składającym się z koła zawierającego dwie krzywe przypominające obraz dwóch czarnych liter „u” umieszczonych w pionie i jako odwrócone lustrzane odbicie, które krzyżuje się i przecina, tworząc centralny element stanowiący poziom elipsa. Z kolei dwa znaki Chanel, składają się z dwóch krzywych przypominających obraz dwóch czarne litery „c” umieszczone poziomo i jako odwrócone lustrzane odbicie, które przecinają się i przecinają aby uformować centralny element stanowiący pionową elipsę, drugi znak nosi specjalną cechę tych krzywych i jest zawarty w okręgu.

Zdaniem Sądu sporne znaki faktycznie mają pewne podobieństwa, ale różnice wizualne są znaczące. W szczególności, znaki Chanel mają bardziej zaokrąglone krzywe, grubsze linie i orientację poziomą, podczas gdy orientacja znaku Huawei jest pionowa.

Znaki, których dotyczył spór wyglądają tak:

Tutaj link do pełnej treści orzeczenia: T-44/20

Autor:

Bartłomiej Laburda

Radca prawny, Partner

Treść niniejszego wpisu nie stanowi opinii lub informacji prawnej i nie może być podstawą do podejmowania decyzji z zakresu prawa czy obrotu gospodarczego. Zmienność prawa, kierunków orzecznictwa, czy też poglądów doktryny kształtujących się na ich gruncie powoduje, iż treść wpisu może wymagać modyfikacji lub uzupełnienia. Co więcej treść wpisu nie uwzględnia okoliczności i stanu faktycznego danej sprawy, które są decydujące dla zajęcia stanowiska w konkretnej sprawie i sformułowania wiążącej opinii prawnej

Opublikowane w

Dokumenty i podpisy elektroniczne w praktyce

Dokumenty i podpisy elektroniczne w praktyce

Cyfrowy obrót gospodarczy odbywa się w coraz większym stopniu bez udziału czynnika ludzkiego. W taki sposób dochodzi do zawierania umów oraz transferu aktywów, często o bardzo istotnych wartościach.

Popularność elektronicznego podpisu (kwalifikowanego i  niekwalifikowanego) rośnie i będzie w dalszym ciągu wzrastać na sile wraz z pojawianiem się nowych możliwości jego zastosowania, jak i  wprowadzaniem obowiązku posługiwania się nim przy określonych czynnościach. Bezpieczne i wygodne potwierdzanie tożsamości jest dziś kwestią kluczową dla rozwoju usług cyfrowych zarówno w sferze administracji publicznej, jak i po stronie komercyjnej. Wobec powyższego, niniejsze opracowanie zostało przygotowane celem wsparcia bezpiecznej interakcji elektronicznej.

Problematyka profesjonalizacji polskiego obrotu elektronicznego, skoncentrowana na posługiwaniu się podpisem elektronicznym, została uregulowana w ustawie z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym. Ustawa ta implementowała do polskiego porządku prawnego postanowienia unijnej dyrektywy nr 1999/93 w sprawie wspólnotowych ram w zakresie podpisów elektronicznych Dotychczasowy stan prawny został w całości zastąpiony Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE (Dz. U. UE. L. z 2014 r. Nr 257, str. 73), (dalej: Rozporządzenie). Przepisy te określają parametry świadczenia usług zaufania, w tym ustanawiają ramy prawne dla podpisów elektronicznych, pieczęci elektronicznych, elektronicznych znaczników czasu, dokumentów elektronicznych, usług rejestrowanego doręczenia elektronicznego i usług certyfikacyjnych uwierzytelniania witryn internetowych.

Wybrane usługi zaufania:

Podpis elektroniczny

Wśród form elektronicznego podpisu wyróżniamy:

Podpis zaufany

Zgodnie z przepisem art. 3 pkt 14a Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 346 z późn. zm.) poprzez podpis zaufany rozumie się podpis elektroniczny, którego autentyczność i integralność są zapewniane przy użyciu pieczęci elektronicznej ministra właściwego do spraw informatyzacji, zawierający:

a) dane identyfikujące osobę, ustalone na podstawie środka identyfikacji elektronicznej, obejmujące:

– imię (imiona),

– nazwisko,

– numer PESEL,

b) identyfikator środka identyfikacji elektronicznej, przy użyciu którego został złożony,

c) czas jego złożenia;

uzyskamy dzięki założeniu profilu zaufanego umożliwiający załatwianie spraw urzędowych online

Charakterystyka:

1. profil służy tylko do kontaktów z administracją publiczną (urzędami, ministerstwami)

2. profil pozostaje ważny przez 3 lata, po upływie tego czasu możesz przedłużyć jego ważność na kolejne 3 lata,

3. profil może założyć każdy, kto ma numer PESELoraz pełną lub ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

4. jest to bezpłatne narzędzie dzięki któremu możliwym pozostaje potwierdzenie tożsamości w systemach elektronicznej administracji oraz podpisanie dokumentu podpisem zaufanym.

Zastosowanie podpisu zaufanego potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP:

podpis potwierdzony profilem zaufanym ePUAP wywołuje skutki prawne, jeżeli został utworzony lub złożony w okresie ważności tego profilu. Dane w postaci elektronicznej opatrzone podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP są równoważne pod względem skutków prawnych dokumentowi opatrzonemu podpisem własnoręcznym, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Nie można odmówić ważności i skuteczności podpisowi potwierdzonemu profilem zaufanym ePUAP tylko na tej podstawie, że istnieje w postaci elektronicznej lub zmianie uległy dane inne niż służące do potwierdzenia profilu zaufanego.

Podpis zaufany stanowi integralną cześć Profilu Zaufanego. Za jego pomocą pozostaje możliwym podpisanie dowolnego dokumentu elektronicznego jednak Podpis zaufany, potwierdzony Profilem Zaufanym tylko w kontaktach z podmiotami publicznymi zastępuje podpis własnoręczny.

Wobec powyższego, posłużenie się podpisem zaufanym w celu podpisania umowy nie wywiera skutku tożsamego z umieszczeniem na niej podpisu własnoręcznego.

Podpis zaufany, jako darmowe narzędzie został wprowadzony do komunikacji obywatel-administracja i tylko w tej relacji wywołuje skutki prawne.

Podsumowując, każda osoba posiadająca Profil Zaufany może składać zaufany podpis elektroniczny, równoważny w skutkach podpisowi własnoręcznemu w relacjach z administracją publiczną

2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE (Dz. U. UE. L. z 2014 r. Nr 257, str. 73) traktuje o:

– podpis elektroniczny, rozumiany jako „zwykły podpis elektroniczny”, oznaczający dane w postaci elektronicznej, które zostały dołączone lub są logicznie powiązane z innymi danymi w postaci elektronicznej, i które zostały użyte przez podpisującego jako podpis;

-zaawansowany podpis elektroniczny oznaczający podpis elektroniczny, który jest unikalnie przyporządkowany podpisującemu, umożliwia ustalenie tożsamości podpisującego, jest składany przy użyciu danych służących do składania podpisu elektronicznego, których podpisujący może, z dużą dozą pewności, użyć pod wyłączną swoją kontrolą, oraz jest powiązany z danymi podpisanymi w taki sposób, że każda późniejsza zmiana danych jest rozpoznawalna;

-kwalifikowany podpis elektroniczny oznaczający zaawansowany podpis elektroniczny, który jest składany za pomocą kwalifikowanego urządzenia do składania podpisu elektronicznego i który opiera się na kwalifikowanym certyfikacie podpisu elektronicznego.

Tylko kwalifikowany podpis elektroniczny oparty na kwalifikowanym certyfikacie wydanym w jednym państwie członkowskim jest uznawany za kwalifikowany podpis elektroniczny we wszystkich pozostałych państwach członkowskich. Ponadto, tylko ten pozostaje równoważny podpisowi własnoręcznemu.

Certyfikowany podpis elektroniczny (oparty na kwalifikowanym certyfikacie podpisu elektronicznego) to zaawansowany podpis elektroniczny w rozumieniu art. 3 pkt 11 Dz.U.UE.910/2014 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylającego dyrektywę 1999/93/WE, weryfikowany za pomocą certyfikatu podpisu osobistego.

Certyfikowany podpis elektroniczny (popularnie nazywany podpisem kwalifikowanym) podobnie jak Profil Zaufany jest narzędziem umożliwiającym identyfikację tożsamości w Internecie lub na dokumentach cyfrowym, który jest równoznaczny z podpisem własnoręcznym.

Charakterystyka:

1. podpis ten stanowi narzędzie komercyjne, które można zakupić u certyfikowanych dostawców, nadzorowanych przez Ministerstwo Cyfryzacji; listę dostawców można znaleźć na stronie Narodowego Centrum Certyfikacji (https://www.nccert.pl/),

2. podpis jest złożony za pomocą kwalifikowanego urządzenia do składania podpisu oraz jest weryfikowany kwalifikowanym certyfikatem. Podpis ten, w całej Unii Europejskiej osiąga skutek równoważny dla podpisu własnoręcznego,

3. certyfikat umożliwia skuteczną prawnie identyfikację osoby, a podpis pozbawiony tego certyfikatu ma jedynie funkcję szyfrowania danych lub logowania do systemu,

4. zakup kwalifikowanego podpisu elektronicznego dla celów firmowych można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu,

5. podpis ten ma moc podpisu odręcznego,

6. podpis elektroniczny może być skutecznym dowodem w postępowaniach sądowych, nawet jeżeli nie jest to zaawansowany lub kwalifikowany podpis elektroniczny. W przypadku kwalifikowanych podpisów elektronicznych sąd jednak nie musi badać wiarygodności źródła takiego podpisu.

7. w skład zestawu składającego się na podpis kwalifikowany najczęściej zawarte zostają:

a) specjalna karta kryptograficzna, na której jest zapisany pozostaje certyfikat kwalifikowany,

b) czytnik kart,

c) oprogramowanie.

Zastosowanie certyfikowanego podpisu elektronicznego:

ważny i bezpieczny podpis elektroniczny posiada znacznie szersze spektrum wykorzystania w stosunku do Podpisu zaufanego potwierdzonego Profilem Zaufanym ePUAP, gdyż możliwym pozostaje wykorzystanie go nie tylko w sferze publicznej, ale i w sferze prywatnej, w tym w działalności gospodarczej.

Zatem, za pomocą Certyfikowanego podpisu elektronicznego możliwym pozostaje załatwienie sprawy urzędowej, ale też np. zawarcie umowy na odległość, czy wzięcie udziału w aukcji elektronicznej na platformach przetargowych.

Certyfikowany podpis elektroniczny odnajduje zastosowanie do takich czynności jak:

a) podpisywanie i składanie deklaracji w systemie Płatnik umożliwiający płatnikom składek tworzenie, weryfikację i wysyłanie do ZUS dokumentów ubezpieczeniowych,

b) uwierzytelnianie na stronie profilu Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS),

c) składanie deklaracji podatkowych drogą elektroniczną do Urzędów Skarbowych,

d) podpisywanie i składanie sprawozdań finansowych wysyłanych do KRS,

e) przekazywanie organom podatkowym danych w postaci Jednolitego Pliku Kontrolnego,

f) rejestracja i identyfikacja wykonawców biorących udział podczas aukcji lub przetargów,

g) zawieranie umów oraz udział w aukcjach na elektronicznych platformach przetargowych,

h) potwierdzanie tożsamości w kontaktach z urzędami oraz w komunikacji pomiędzy pracownikami jednostek w administracji publicznej,

i) przesyłanie do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej informacji o transakcjach finansowych,

j) przesyłanie Jednolitych Europejskich Dokumentów Zamówienia,

k) podpisywanie i pobieranie akt pracowniczych dotyczących pracowników
i zleceniobiorców,

l) zdalne zawieranie umów cywilno-prawnych,

m) przesyłanie faktur elektronicznych drogą online,

n) składanie formularzy do Krajowej Izby Odwoławczej, (esp.uzp.gov.pl), składanie pism procesowych w sądowym postępowaniu upominawczym,

o) zgłaszanie drogą elektroniczną zbiorów danych osobowych do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych,

p) wszędzie tam, gdzie prawo wymaga formy pisemnej oświadczenia woli (np. umowy leasingu, umowy na kredyty konsumenckie, oświadczenia o przekazaniu praw autorskich).

Zdalne zawieranie umów cywilno-prawnych – zagadnienia praktyczne:

możliwości zastosowania dokumentów i podpisów elektronicznych w obrocie prawnym reguluje m.in. ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.), (dalej: k.c.). Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (art. 60 k.c.). Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią (art. 61 k.c.).

Zachowanie pisemnej formy czynności prawnej przy zastosowaniu Certyfikowanego podpisu elektronicznego

Do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Złożenie Certyfikowanego podpisu elektronicznego osiąga skutek równoważny dla podpisu własnoręcznego, stąd jego złożenie pozwala na zachowanie formy pisemnej czynności prawnej.

Zawarcie umowy poprzez wymianę dokumentów, z których jeden pozostaje podpisany z zastosowaniem Certyfikowanego podpisu elektronicznego

do zawarcia umowy wystarczająca pozostaje wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany.

Zgodnie z przepisem art. 78 k.c. oświadczenie woli złożone w postaci elektronicznej opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej.

Zgodnie z art. 78 § 1 kodeksu cywilnego „Do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany.” Z powyższego wynika, że do zawarcia umowy wystarczająca jest wymiana przez strony dokumentów,  z których każdy będzie podpisany przez jedną z nich. Nie ma obowiązku umieszczenia podpisów obydwu stron na jednym dokumencie.

Z kolei zgodnie z art. 781 k.c.:

1. Do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

2. Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej.

Możliwe jest zatem zawarcie umowy lub aneksu do umowy, którą jedna strona oparzy tradycyjnym podpisem, a druga strona certyfikowanym podpisem elektronicznym.

Zwraca się jednak uwagę na fakt, że w przypadku, gdy jedna ze stron podpisuje umowę kwalifikowanym podpisem elektronicznym, umowa z podpisem elektronicznym powinna zostać udostępniona drugiej stronie w formie elektronicznej, aby możliwe było dokonanie przez nią walidacji podpisu elektronicznego. Zgodnie z art. 3 pkt 41 Rozporządzenia „walidacja” oznacza proces weryfikacji i potwierdzenia ważności podpisu elektronicznego lub pieczęci. Jest ona możliwa za pomocą narzędzi dostępnych w Internecie. Jeżeli zatem jedna ze stron podpisuje umowę lub aneks do umowy Certyfikowanym podpisem elektronicznym, drugiej stronie powinien zostać przekazany w formie elektronicznej dokument z tym z podpisem, tak by mogła dokonywać samodzielnie jego walidacji.

Walidacja Certyfikowanego podpisu elektronicznego

Zgodnie z art. 4 pkt 41 Rozporządzenia, ,,walidacja” oznacza proces weryfikacji i potwierdzenia ważności podpisu elektronicznego lub pieczęci. Kolejno, art. 33 Rozporządzenia stanowi, że usługę walidacji może świadczyć wyłącznie kwalifikowany dostawca usług zaufania.

W  przypadku usługi kwalifikowanej, proces walidacji zakończony jest wydaniem poświadczenia zrealizowanej walidacji, które posiada wartość dowodową i może być wykorzystywane przy rozstrzyganiu sporów sadowych.

W przypadku transakcji, co do których ryzyko niepoprawnej weryfikacji może naruszyć jej bezpieczeństwo, np. przy wartościowych umowach  czy też wieloletnich zobowiązaniach, wykorzystanie walidacji ma zasadnicze znaczenie i zapewnia bezpieczeństwo podmiotu akceptującego dokumenty podpisane.

3. Zaawansowana pieczęć elektroniczna

O Pieczęci elektronicznej stanowi przepis art. 31 Rozporządzenia, zgodnie z którym kwalifikowana pieczęć elektroniczna korzysta z domniemania integralności danych i autentyczności pochodzenia tych danych, z którymi kwalifikowana pieczęć elektroniczna jest powiązana oraz nie można odmówić skutku prawnego ani dopuszczalności jako dowodu w postępowaniu sądowym.

Charakterystyka:

1. przedmiotowe narzędzie umożliwia ustalenie tożsamości podmiotu składającego pieczęć,

2. zastosowanie zaawansowanej pieczęci elektronicznej powoduje rejestrację każdej zmiany danych w dokumencie nią opatrzonym,

3. narzędzie to pozostaje wykorzystywane pieczętowania dokumentów, danych oraz korespondencji elektronicznej. Pieczęć elektroniczna działa zasadniczo tak samo jak podpis elektroniczny, przy czym:

– składającym pieczęć jest podmiot prawny, firma, urząd lub organizacja

-pieczęć nie jest podpisem, nie jest związana z reprezentacją i nie służy do  składania oświadczeń woli,

-potwierdza autentyczność dokumentu, tzn. stanowi o tym, że dokument nią opatrzony został wystawiony przez dany podmiot. Usługa dostarcza gwarancję integralności danych, identyfikuje podmiot, który jest autorem dokumentu oraz dodaje element niezaprzeczalności w świetle przepisów prawa.

Niewątpliwie korzyścią z opieczętowania elektronicznego dokumentu pozostaje fakt, że dokumenty te pozostaje bezpieczniejsze niż ich papierowe odpowiedniki, gdyż jakakolwiek ich zmiana pozostaje wykryta.

Pieczęć elektroniczna pozwala na automatyzację procesów elektronicznych, w szczególności opatrywanie nią:

a) dokumentów bankowych i potwierdzeń zawarcia transakcji,

b) faktur elektronicznych,

c) automatycznych potwierdzeń zawarcia transakcji w usługach on-line,

d) automatycznego wydawania zaświadczeń urzędowych,

e) zabezpieczenia dokumentacji podpisanej w systemie teleinformatycznym.

Podsumowanie:

Podpis zaufany jest dedykowany dla posiadaczy profilu zaufanego do podpisywania podań i wniosków składanych do podmiotów publicznych.

Każda osoba posiadająca Profil Zaufany może składać zaufany podpis elektroniczny, równoważny w skutkach podpisowi własnoręcznemu w relacjach z administracją publiczną, natomiast Certyfikowany podpis elektroniczny odnajduje zastosowanie nie tylko w relacjach ww., ale i w sferze prywatnej w tym działalności gospodarczej.

Oświadczenie woli złożone w postaci elektronicznej opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej.

Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE (Dz. U. UE. L. z 2014 r. Nr 257, str. 73 stanowi o podpisie elektronicznym, zaawansowanym podpisie elektronicznym oraz kwalifikowanym podpisie elektronicznym. Każdy z wymienionych, może być skutecznym dowodem w postępowaniach sądowych jednak zwraca się uwagę, że w  przypadku kwalifikowanych podpisów elektronicznych sąd nie musi badać wiarygodności źródła takiego podpisu.

Autor:

Tomasz Młynarczyk

Radca prawny, Partner

Treść niniejszego wpisu nie stanowi opinii lub informacji prawnej i nie może być podstawą do podejmowania decyzji z zakresu prawa czy obrotu gospodarczego. Zmienność prawa, kierunków orzecznictwa, czy też poglądów doktryny kształtujących się na ich gruncie powoduje, iż treść wpisu może wymagać modyfikacji lub uzupełnienia. Co więcej treść wpisu nie uwzględnia okoliczności i stanu faktycznego danej sprawy, które są decydujące dla zajęcia stanowiska w konkretnej sprawie i sformułowania wiążącej opinii prawnej.

Opublikowane w

Dobowy okres wypoczynku pracownika przy kilku umowach o pracę

Dobowy okres odpoczynku pracownika przy kilku umowach o pracę

Czy w sytuacji, w której pracownik zawarł kilka umów o pracę z tym samym pracodawcą minimalny okres odpoczynku dobowego stosuje się do każdej z tych umów odrębnie ? Czy może do każdej z tych umów łącznie ?

Z takim zagadnieniem przyszło się zmierzyć Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie, która  dotyczyła sporu między Academia de Studii Economice din Bucureşti (akademią ekonomiczną w Bukareszcie, Rumunia) (zwaną dalej „ASE”) a Organismul Intermediar pentru Programul Operaţional Capital Uman – Ministerul Educaţiei Naţionale (organem pośredniczącym programu operacyjnego „Kapitał ludzki” – ministerstwo edukacji narodowej, Rumunia) (zwanym dalej „OI POCU MEN”) w przedmiocie korekty finansowej ustalonej przez ten organ w ramach programu finansowania ze względu na nieprzestrzeganie przez ASE maksymalnej liczby godzin, które dana osoba może przepracować w ciągu doby.

Academia de Studii Economice din București (ASE) (akademia ekonomiczna w Bukareszcie, Rumunia) skorzystała z bezzwrotnego finansowania europejskiego przyznanego przez władze rumuńskie dla celów realizacji sektorowego programu operacyjnego rozwoju zasobów ludzkich, zatytułowanego „Skuteczność i doskonałość w badaniach podoktoranckich w dziedzinie nauk ekonomicznych w Rumunii”.

Następnie, Ministerul Educației Naționale (ministerstwo edukacji narodowej, Rumunia) obciążyło ASE wierzytelnością budżetową w wysokości 13 490,42 lejów rumuńskich (RON) (około 2800 EUR), związaną z kosztami wynagrodzeń dla pracowników zespołu realizującego projekt. Kwoty odpowiadające tym kosztom uznano za niekwalifikowalne ze względu na przekroczenie limitu liczby godzin (13 godzin), które pracownicy mogą codziennie przepracować.

W okresie od października 2012 r. do stycznia 2013 r. eksperci zatrudnieni przez ASE na podstawie kilku umów o pracę kumulowali bowiem w niektóre dni godziny przepracowane w ramach harmonogramu podstawowego, czyli 8 godzin dziennie, z godzinami przepracowanymi u tegocamego pracodawcy w ramach projektu oraz w ramach innych projektów lub czynności. Łączna liczba godzin przepracowanych przez tych ekspertów na dobę przekraczała dobowy limit 13 godzin przewidziany w instrukcjach organu zarządzającego projektem.

Rozpatrujący tę sprawę Tribunalul București (sąd okręgowy w Bukareszcie) zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem, czy w sytuacji gdy pracownik zawarł kilka umów o pracę z tym samym pracodawcą, minimalny okres odpoczynku dobowego, przewidziany w art. 3 dyrektywy dotyczącej czasu pracy, stosuje się do tych umów rozpatrywanych łącznie, czy do każdej ze wspomnianych umów rozpatrywanej odrębnie. W ogłoszonym wyroku Trybunał przypomniał najpierw, że prawo każdego pracownika do ograniczenia maksymalnego wymiaru czasu pracy i do okresów odpoczynku, w szczególności odpoczynku dobowego, stanowi nie tylko zasadę prawa socjalnego Unii o szczególnej wadze, lecz zostało także uznane w sposób wyraźny w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 32 ust.1 Karty: Każdy pracownik ma prawo do ograniczenia maksymalnego wymiaru czasu pracy, do okresów dziennego i tygodniowego odpoczynku oraz do corocznego płatnego urlopu.

Mając powyższe na uwadze, Trybunał zauważył, że dyrektywa dotycząca czasu pracy definiuje pojęcie „czasu pracy” jako każdy okres, podczas którego pracownik pracuje, jest do dyspozycji pracodawcy oraz wykonuje swoje działania lub spełnia obowiązki. Nakłada ona na państwa członkowskie obowiązek przyjęcia niezbędnych środków w celu zapewnienia, by „każdy 1 Projekt POSDRU/89/1.5/S/59184. 2 Dyrektywa 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz.U. 2003, L 299, s. 9). 3 Artykuł 31 ust. 2. 4 Artykuł 2 pkt 1 i art. 3 dyrektywy 2003/88. pracownik” był uprawniony w okresie 24-godzinnym do minimalnego dobowego odpoczynku w wymiarze 11 nieprzerwanych godzin.

Dodatkowo należy podkreślić, iż „okres odpoczynku” jest zdefiniowany jako każdy okres, który nie jest czasem pracy. Tym samym „okres odpoczynku” i „czas pracy” są zatem pojęciami, które nawzajem się wykluczają, a dyrektywa dotycząca czasu pracy nie przewiduje kategorii pośredniej pomiędzy okresami pracy a okresami odpoczynku.

Trybunał wielokrotnie orzekał, że pojęcie „okresu odpoczynku” oraz pojęcie „czasu pracy” nawzajem się wykluczają i że dyrektywa 2003/88 nie przewiduje kategorii pośredniej pomiędzy okresami pracy a okresami odpoczynku (wyrok z dnia 10 września 2015 r., Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, C‑266/14, EU:C:2015:578, pkt 25, 26 i przytoczone tam orzecznictwo).

W ocenie Trybunału, nie jest bowiem możliwe spełnienie zawartego w dyrektywie dotyczącej czasu pracy wymogu, zgodnie z którym każdy pracownik korzysta codziennie z co najmniej 11 nieprzerwanych godzin odpoczynku, jeżeli te okresy odpoczynku są rozpatrywane odrębnie dla każdej umowy wiążącej tego pracownika z pracodawcą. W takim bowiem przypadku godziny uznane za okresy odpoczynku w ramach jednej umowy mogłyby, jak ma to miejsce w sprawie rozpatrywanej przez Trybunał, stanowić czas pracy w ramach innej umowy. Skoro zaś ten sam okres nie może być uznany jednocześnie za czas pracy i okres odpoczynku, wynika z tego, że umowy o pracę zawarte przez pracownika z pracodawcą należy rozpatrywać łącznie. Wykładnię tę potwierdza również cel dyrektywy, którym jest ustanowienie minimalnych wymogów mających poprawić warunki życia i pracy pracowników poprzez zbliżanie przepisów krajowych dotyczących w szczególności czasu pracy. Cel ten zmierza do zapewnienia lepszej ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników poprzez zagwarantowanie im odpowiednich minimalnych okresów odpoczynku, w szczególności odpoczynku dobowego.

W takim stanie sprawy, Trybunał stwierdził zatem, że w sytuacji gdy pracownik zawarł kilka umów o pracę z tym samym pracodawcą, minimalny okres odpoczynku dobowego stosuje się do tych umów rozpatrywanych łącznie, a nie do każdej ze wspomnianych umów rozpatrywanej odrębnie.

Odnosząc powyższe orzeczenie TSUE do naszego krajowego stanu prawnego i przepisów Prawa pracy, przypomnieć należy, iż oczywiście polski Kodeks pracy w art. 133 §1, również przewiduje minimalny nieprzerwany dobowy odpoczynek w wymiarze co najmniej 11 godzin.

Wyrok TSUE C-585/19

Autor:

Bartłomiej Laburda

Radca prawny, Partner

Treść niniejszego wpisu nie stanowi opinii lub informacji prawnej i nie może być podstawą do podejmowania decyzji z zakresu prawa czy obrotu gospodarczego. Zmienność prawa, kierunków orzecznictwa, czy też poglądów doktryny kształtujących się na ich gruncie powoduje, iż treść wpisu może wymagać modyfikacji lub uzupełnienia. Co więcej treść wpisu nie uwzględnia okoliczności i stanu faktycznego danej sprawy, które są decydujące dla zajęcia stanowiska w konkretnej sprawie i sformułowania wiążącej opinii prawnej.

Opublikowane w

FC Barcelona przegrywa przed TSUE

FC Barcelona przegrywa przed TSUE

FC Barcelona na europejskiej scenie odniosła dotkliwą porażkę nie tylko w Lidze Mistrzów (z PSG), ale również w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Trybunał uchylił wyrok Sądu, w którym stwierdzono nieważność decyzji Komisji uznającej za pomoc państwa system podatkowy dotyczący czterech hiszpańskich zawodowych klubów piłkarskich.

Orzeczenie dotyczyło ciągnącego się od wielu lat sporu o pomoc publiczną dla czerech hiszpańskich klubów: FC Barcelona, Athletic Bilbao, Real Madryt i Osasuna Pampeluna.

Hiszpańsa ustawa przyjęta w 1990 roku wprowadziła dla wszystkich hiszpańskich zawodowych klubów sportowych obowiązek przekształcenia się w sportowe spółki akcyjne, z wyjątkiem zawodowych klubów sportowych, które osiągnęły wynik dodatni w latach podatkowych poprzedzających przyjęcie tej ustawy.

Artykuł 19 ust. 1 Ley 10/1990 del Deporte (ustawy 10/1990 w sprawie sportu) z dnia 15 października 1990 r. (BOE nr 249 z dnia 17 października 1990 r., s. 30397, zwanej dalej »ustawą 10/1990«), zobowiązał wszystkie hiszpańskie zawodowe kluby sportowe do przekształcenia się w sportowe spółki akcyjne (zwane dalej »SAS«). Celem ustawy było zachęcenie do bardziej odpowiedzialnego zarządzania działalnością klubów poprzez dostosowanie ich formy prawnej.

W swym siódmym przepisie dodatkowym ustawa 10/1990 przewidywała jednak wyjątek w przypadku zawodowych klubów sportowych, które osiągnęły wynik dodatni w latach poprzedzających przyjęcie ustawy. […] Fútbol Club Barcelona oraz trzy inne zawodowe kluby piłkarskie wchodziły w zakres wyjątku ustanowionego w ustawie 10/1990. Wspomniane cztery podmioty miały zatem możliwość – z której skorzystały – funkcjonowania w dalszym ciągu w formie klubów sportowych.

Fútbol Club Barcelona (FCB) oraz trzy inne zawodowe kluby piłkarskie, które wchodziły w zakres tego wyjątku – Club Atlético Osasuna (Pampeluna), Athletic Club (Bilbao) i Real Madrid Club de Fútbol (Madryt) – miały zatem możliwość funkcjonowania w dalszym ciągu w formie osób prawnych o celu niezarobkowym, które korzystały z tego tytułu ze specjalnej stawki opodatkowania ich dochodów.

Specjalna, preferencyjna stawka opodatkowania dla tych 4 klubów była niższa, aż do 2016 roku od stawki stosowanej do sportowych spółek akcyjnych, wobec czego decyzją z dnia 4 lipca 2016 roku, Komisja Europejska uznała, że uregulowanie to, wprowadzając korzyść podatkową dotyczącą podatku dochodowego od osób prawnych na rzecz czterech omawianych klubów, stanowiło bezprawny i niezgodny z rynkiem wewnętrznym system pomocy i nakazała Hiszpanii uchylenie go oraz odzyskanie pomocy indywidualnej wypłaconej beneficjentom wspomnianego systemu.

FC Barcelona odwołała się od wyżej wskazanej decyzji do  Sądu Unii Europejskiej, który wyrokiem z dnia 26 lutego 2019 r.2. stwierdził nieważność tej decyzji ze względu na to, że Komisja nie wykazała w sposób wymagany prawem istnienia korzyści gospodarczej, jakiej rozpatrywany środek przysparzał beneficjentom.

W szczególności Sąd stwierdził, że Komisja nie zbadała w wystarczający sposób, czy korzyść wynikającą z owej obniżonej stawki opodatkowania mogła równoważyć mniej korzystna stawka odliczenia z tytułu reinwestycji nadzwyczajnych zysków mająca zastosowanie do zawodowych klubów piłkarskich działających w formie osób prawnych o celu niezarobkowym, w stosunku do stawki mającej zastosowanie do podmiotów działających jako sportowe spółki akcyjne.

Z orzeczeniem tym nie zgodziła się oczywiście Komisja  Europejska, która w dniu 6 maja 2019 roku wniosła odwołanie do TSUE.

Na poparcie swojego odwołania Komisja podniosła zarzut, który dotyczył naruszenia art. 107 ust. 1 TFUE w odniesieniu, po pierwsze, do pojęcia „korzyści mogącej stanowić pomoc państwa” w rozumieniu tego postanowienia, a po drugie, do ciążących na Komisji obowiązków w ramach badania istnienia pomocy, w szczególności pod kątem istnienia korzyści. W tym kontekście Trybunał uściślił wymogi dowodowe, które ciążą na Komisji w analizie mającej na celu ustalenie, czy system podatkowy przyznaje korzyść jego beneficjentom, a zatem czy system ten może stanowić „pomoc państwa” w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE.

Wyrokiem z dnia 4 marca 2021 r. Trybunał, uwzględniając żądania odwołania, które wniosła Komisja, uchylił zaskarżony wyrok.

Trybunał, w pierwszej kolejności, orzekł, że Sąd naruszył prawo, stwierdzając, iż sporną decyzję należy rozumieć jako decyzję zarówno w sprawie systemu pomocy3, jak i w sprawie pomocy indywidualnej, gdyż Komisja w swojej decyzji zawarła również stwierdzenia dotyczące pomocy przyznanej indywidualnie na rzecz określonych z nazw czterech klubów będących beneficjentami. W przypadku systemu pomocy należy bowiem odróżnić przyjęcie tego systemu od pomocy przyznawanej na jego podstawie. Środki indywidualne, które ograniczają się do wprowadzenia w życie systemu pomocy, stanowią jedynie zwykłe środki wdrażające ogólny system, które co do zasady nie muszą być zgłaszane Komisji.

Nadto, Trybunał zauważył, że sporny środek dotyczy takiego systemu pomocy, ponieważ ze szczególnych przepisów podatkowych mających zastosowanie do podmiotów o celu niezarobkowym, a w szczególności z obniżonej stawki opodatkowania, mogą korzystać, z powodu samego tylko tego środka, wszystkie kwalifikujące się kluby piłkarskie, które są określone w sposób ogólny i abstrakcyjny, na czas nieokreślony i w nieokreślonej kwocie, i to bez potrzeby dalszych środków wdrażających czy związania tych przepisów z realizacją konkretnego projektu. W związku z tym sam fakt, że w niniejszym przypadku pomoc została przyznana klubom indywidualnie na podstawie rozpatrywanego systemu pomocy nie może mieć wpływu na badanie, które powinna przeprowadzić Komisja w celu ustalenia istnienia korzyści. W tych warunkach Sąd niesłusznie zatem uznał taką okoliczność za istotną.

Dodatkowo, Trybunał stwierdził, że naruszenie prawa, którego dopuścił się w ten sposób Sąd, spowodowało, że Sąd wyciągnął błędne wnioski w kwestii zakresu obowiązków ciążących na Komisji w odniesieniu do dowodu istnienia korzyści. To błędne założenie skłoniło bowiem Sąd do stwierdzenia, że Komisja powinna była uwzględnić w swojej analizie nie tylko korzyść wynikającą z obniżonej stawki opodatkowania, ale również inne elementy rozpatrywanego systemu podatkowego, które Sąd uznał za nieodłącznie z nim związane, takie jak możliwości odliczeń, w zakresie, w jakim ich ograniczenie mogłyby równoważyć wyżej wspomnianą korzyść. Trybunał przypomniał, że Komisja powinna niewątpliwie dokonać całościowej oceny systemu pomocy uwzględniając wszystkie elementy, które stanowią jego szczególne cechy, zarówno korzystne, jak i niekorzystne dla beneficjentów. Jednakże badanie istnienia korzyści nie może zależeć od sytuacji finansowej beneficjentów tego systemu w chwili późniejszego przyznawania na jego podstawie pomocy indywidualnej. W szczególności brak możliwości określenia, w chwili przyjęcia systemu pomocy, dokładnej kwoty korzyści rzeczywiście przysporzonej każdemu z beneficjentów w danym roku podatkowym nie może uniemożliwić Komisji stwierdzenia, że system ten mógł, już na tym etapie, przysporzyć korzyści jego beneficjentom i analogicznie, nie może zwalniać danego państwa członkowskiego z jego podstawowego obowiązku, jakim jest zgłoszenie takiego systemu. Jeśliby bowiem, jak przyjął Sąd w zaskarżonym wyroku, Komisja była zobowiązana do weryfikacji w ramach analizy systemu podatkowego, na podstawie uaktualnionych danych, czy korzyść rzeczywiście wystąpiła w kolejnych latach podatkowych i, w stosownym przypadku, czy taka korzyść została zrównoważona przez niekorzystne skutki stwierdzone w innych latach podatkowych, to dzięki takiemu podejściu państwa członkowskie, które nie dochowały ciążącego na nich obowiązku zgłoszenia takiego systemu, znalazłyby się w uprzywilejowanej sytuacji. W konsekwencji jedynie na etapie ewentualnego odzyskania pomocy indywidualnej przyznanej na podstawie rozpatrywanego systemu pomocy Komisja ma obowiązek zweryfikować indywidualną sytuację każdego beneficjenta, ponieważ takie odzyskanie wymaga określenia dokładnej kwoty pomocy, z której ci ostatni rzeczywiście skorzystali w każdym roku podatkowym.

Zdaniem TSUE, w omawianej sprawie bezspornym jest, że od chwili jego przyjęcia, system pomocy wynikający ze spornego środka, w zakresie, w jakim stwarzał niektórym klubom kwalifikującym się do tego systemu, w tym FCB, możliwość dalszego prowadzenia działalności, na zasadzie odstępstwa, jako podmiotu o celu niezarobkowym, umożliwił im korzystanie z obniżonej stawki podatkowej w porównaniu ze stawką mającą zastosowanie do klubów działających jako sportowe spółki akcyjne. W ten sposób rozpatrywany system pomocy mógł od chwili jego przyjęcia uprzywilejowywać kluby działające jako podmioty o celu niezarobkowym w porównaniu z klubami działającymi jako sportowe spółki akcyjne, przysparzając im w ten sposób korzyści, która może być objęta art. 107 ust. 1 TFUE. Z powyższego wynika, że aby wykazać w sposób wymagany prawem, iż rozpatrywany system pomocy przysparza swym beneficjentom korzyść objętą art. 107 ust. 1 TFUE, Komisja nie była zobowiązana do zbadania w spornej decyzji wpływu odliczenia z tytułu reinwestycji nadzwyczajnych zysków ani wpływu możliwości przenoszenia w formie ulgi podatkowej, a w szczególności tego, czy to odliczenie lub te możliwości zneutralizowałyby korzyść wynikającą z obniżonej stawki opodatkowania.

W związku z tym należy stwierdzić, że orzekając, iż Komisja była zobowiązana do przeprowadzenia takiego badania żądając w razie potrzeby istotnych informacji, Sąd naruszył prawo. W konsekwencji Trybunał uchylił w tym zakresie zaskarżony wyrok.

Wreszcie, jeśli chodzi o skutki owego uchylenia zaskarżonego wyroku, Trybunał zauważył w pierwszej kolejności, że aby uwzględnić skargę zmierzającą do stwierdzenia nieważności spornej decyzji Sąd wprawdzie uwzględnił zarzut drugi dotyczący zasadniczo niepełnej analizy istnienia korzyści, lecz wcześniej oddalił zarzut dotyczący naruszenia art. 49 TFUE ze względu na to, że Komisja powinna była, zdaniem FCB, stwierdzić, że nałożony na zawodowe kluby sportowe obowiązek przekształcenia się w sportowe spółki akcyjne naruszył swobodę przedsiębiorczości zagwarantowaną w tym postanowieniu. W tych okolicznościach Trybunał zauważył, że FCB lub Hiszpania, która wystąpiła w charakterze interwenienta popierającego żądania klubu piłkarskiego, mogły w ramach odwołania wzajemnego podważyć zasadność uzasadnienia omawianego zarzutu, nawet jeśli Sąd uwzględnił ich żądania z innych względów. W braku takiego odwołania zaskarżony wyrok korzysta zatem w tym zakresie z powagi rzeczy osądzonej.

Trybunał stwierdził, że stan postępowania pozwala na wydanie orzeczenia w przedmiocie skargi i, wydając ostateczne orzeczenie w sprawie, oddalił cztery pozostałe zarzuty podniesione w pierwszej instancji, które dotyczyły, odpowiednio, błędów, jakie popełniła Komisja w odniesieniu do badania korzyści przyznanej przez rozpatrywany środek, naruszenia zasad ochrony uzasadnionych oczekiwań i pewności prawa, naruszenia art. 107 ust. 1 TFUE ze względu na to, że Komisja nie uwzględniła faktu, iż sporny środek jest uzasadniony wewnętrzną logiką systemu podatkowego oraz naruszenia reguł mających zastosowanie do odzyskania istniejącej pomocy.

W konsekwencji Trybunał oddalił skargę wniesioną przez FCB.

Wyrok TSUE w sprawie C‑362/19 P

Autor:

Bartłomiej Laburda

Radca prawny, Partner

Treść niniejszego wpisu nie stanowi opinii lub informacji prawnej i nie może być podstawą do podejmowania decyzji z zakresu prawa czy obrotu gospodarczego. Zmienność prawa, kierunków orzecznictwa, czy też poglądów doktryny kształtujących się na ich gruncie powoduje, iż treść wpisu może wymagać modyfikacji lub uzupełnienia. Co więcej treść wpisu nie uwzględnia okoliczności i stanu faktycznego danej sprawy, które są decydujące dla zajęcia stanowiska w konkretnej sprawie i sformułowania wiążącej opinii prawnej.

Opublikowane w

Zakaz udziału w Super Lidze a prawo UE

Zakaz udziału w Super Lidze a prawo UE

21 stycznia 2021 roku FIFA wspólnie z 6 konfederacjami (UEFA, AFC, CAF, Concacaf, CONMEBOL i OFC) wydała oświadczenie, w którym odnosząc się do pojawiających się planów utworzenia przez najbogatsze kluby Super Ligi wskazała, iż rozgrywki te nie będą uznawane przez FIFA ani przez wyżej wymienione konfederacje, a wszyscy zawodnicy i kluby, które wezmą udział w Super Lidze zostaną wykluczenie z wszelkich rozgrywek organizowanych przez FIFA i konfederacje.

Pomijając wątek sportowy czy Super Liga to dobre rozwiązanie dla rozgrywek europejskich, przyjrzyjmy się ewentualnym prawnym konsekwencjom planowanych działań wskazanych przez FIFA.

Otóż wykluczenie zawodników czy klubów może nie być takie proste w świetle przepisów UE, zwłaszcza tych dotyczących konkurencji. Unia Europejska od zawsze przykłada ogromną wagę do ochrony konkurencji i przeciwdziałaniu wszelkim praktykom monopolistycznym.

Co ciekawe 16 grudnia 2020 roku, czyli niewiele ponad miesiąc przed wystąpieniem FIFA, Sąd Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie T-93/18 (International Skating Union/Komisja).

W wyroku tym Sąd wskazał, iż  uregulowania Międzynarodowej Unii Łyżwiarskiej (ISU) przewidujące surowe kary wobec sportowców, którzy uczestniczą w zawodach łyżwiarstwa szybkiego niezatwierdzonych przez tę organizację, są sprzeczne z przepisami UE w dziedzinie konkurencji.

Cały spór rozpoczął się w 2014 roku, wtedy to koreańska spółka Icederby International Co. Ltd zamierzała zorganizować w Dubaju (Zjednoczone Emiraty Arabskie) zawody łyżwiarstwa szybkiego obejmujące wyścigi w nowym formacie.

Ponieważ ISU nie zatwierdziła tego wydarzenia, spółka organizująca zawody napotkała trudności związane z zapewnieniem udziału zawodowych łyżwiarzy szybkich, którzy byli zmuszeni do rezygnacji z tego przedsięwzięcia. Łyżwiarze zrzeszeni w krajowych federacjach będących członkami ISU podlegają bowiem, na mocy statutu tej ostatniej, systemowi preautoryzacji, obejmującemu „zasady kwalifikowania zawodników”, zgodnie z którymi, w obowiązującej ówcześnie wersji, uczestnictwo łyżwiarza w niezatwierdzonych zawodach narażało go na karę dożywotniej dyskwalifikacji w odniesieniu do wszystkich zawodów organizowanych przez ISU.

Po otrzymaniu skargi wniesionej przez dwóch niderlandzkich łyżwiarzy zawodowych Komisja Europejska uznała, decyzją z dnia 8 grudnia 2017 r.1 że zasady kwalifikowania zawodników ISU są niezgodne z regułami konkurencji (art. 101 TFUE), ponieważ ich celem jest ograniczenie możliwości swobodnego uczestnictwa przez zawodowych łyżwiarzy szybkich w zawodach międzynarodowych organizowanych przez osoby trzecie, a tym samym pozbawiają one owe osoby trzecie możliwości skorzystania z usług sportowców, których pozyskanie jest niezbędne do zorganizowania tych zawodów.

W konsekwencji Komisja wezwała ISU, pod rygorem okresowej kary pieniężnej, do położenia kresu stwierdzonemu naruszeniu, nie nakładając jednak grzywny na tę organizację. ISU zakwestionowała zaskarżoną decyzję przed Sądem Unii Europejskiej. Sąd, do którego po raz pierwszy zwrócono się o wypowiedzenie się w przedmiocie decyzji Komisji stwierdzającej niezgodność uregulowań przyjętych przez federację sportową z prawem konkurencji Unii, potwierdził zasadność przyjętej przez Komisję w odniesieniu do spornych uregulowań kwalifikacji jako ograniczenia konkurencji ze względu na cel, jednak stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji tylko w części dotyczącej środków zaradczych, do przyjęcia których zobowiązano ISU.

Oczywistym jest, iż prawnicy FIFA znają to orzeczenie i na pewno są również świetnymi specjalistami w zakresie prawa UE, w szczególności prawa konkurencji. Tym  bardziej trudno ocenić jaka była faktyczna intencja FIFA ogłoszenia tego komunikatu.

Jeżeli chodzi o kwestie proceduralne to istotnym jest również to, iż zawodnicy, bądź kluby nie muszą czekać na powstanie Super Ligi, aby skonfrontować przedmiotowy zakaz FIFA z prawem UE przed Sądem UE. Mogą to zrobić już,  wyłącznie na podstawie samego komunikatu prasowego (taka sytuacja miała miejsce w przypadku ISU).

Trudno powiedzieć jaki będzie finał przedmiotowej sprawy. Będziemy z uwagą śledzić dalszy rozwój wypadków. Jedno jest pewne, jeżeli FIFA i UEFA potwierdzą swoje stanowisko i na przykład „nie złagodzą” go w określony sposób, czeka nas niezwykle ciekawa batalia prawna, która może zrewolucjonizować świat piłki nożnej w podobnym stopniu co sprawa Bosmana…

Autor:

Bartłomiej Laburda

Radca prawny, Partner

 

Treść niniejszego wpisu nie stanowi opinii lub informacji prawnej i nie może być podstawą do podejmowania decyzji z zakresu prawa czy obrotu gospodarczego. Zmienność prawa, kierunków orzecznictwa, czy też poglądów doktryny kształtujących się na ich gruncie powoduje, iż treść wpisu może wymagać modyfikacji lub uzupełnienia. Co więcej treść wpisu nie uwzględnia okoliczności i stanu faktycznego danej sprawy, które są decydujące dla zajęcia stanowiska w konkretnej sprawie i sformułowania wiążącej opinii prawnej.